ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Εισαγωγή

Το «Όργανον» του Samuel Hahnemann συνιστά το πρώτο επίσημο ομοιοπαθητικό σύγγραμα που αναγορεύει την Ομοιοπαθητική σε επιστήμη. Πρόκειται για τις αρχές, την νομολογία, τη φιλοσοφία, τον καταστατικό χάρτη της Ομοιοπαθητικής και τη βίβλο με δυο λόγια του κάθε ομοιοπαθητικού γιατρού.

Όταν ο Γεώργιος Βυθούλκας στα τέλη του 1994 μού εμπιστεύθηκε την ανάθεση της μετάφρασης του "Όργανον" του Hahnemann στην ελληνική, εγνώριζα πώς βρισκόμουν μπροστά σε ένα οριακά κρίσιμο σημείο.

Η μία δυσκολία προερχόταν από το γεγονός ότι τότε βρισκόμουν σε πολύ πρόσφατη και βραχύμηνη, "επιδερμιδική" επαφή με την Ομοιοπαθητική, οι γνώσεις μου ήσαν σαφώς περιορισμένες για να αποκοτήσω ένα παρόμοιας σημασίας τόλμημα για τον ελληνικό χώρο και για τις -πολλές ελπίζω- επόμενες γενιές ελληνοφώνων ομοιοπαθητικών γιατρών.

Η άλλη δυσκολία προέκυπτε από το γεγονός της γλώσσας πού συνήθιζε ο Hahnemann να χρησιμοποιεί στά επιστημονικά του συγγράματα. Αν και η πρώτη έκδοση του βιβλίου εμφανίσθηκε στα 1810, ο γραπτός του λόγος εν τούτοις είναι αφάνταστα πολυπλοκότερος και αρχαιότερος από εκείνον της εποχής του, εξαιρετικά λογοτεχνικός, με προτάσεις που φθάνουν η και ξεπερνούν το μήκος της μιας σελίδας και με ενδιάμεση παρεμβολή δευτερευουσών που καθιστούν το νόημα δυσχερέστερο.

Όλα αυτά είναι γνωστά σε όσους γνωρίζουν εκ του σύνεγγυς την ιδιομορφία της γερμανικής γλώσσας.

Οι δύο αυτές δυσκολίες παρακάμφθηκαν από το ζήλο μου για την επιστήμη τής Ομοιοπαθητικής όταν μυήθηκα σε αυτήν από τον Γεώργιο Βυθούλκα στην πρώτη μας επαφή τον Ιούνιο του 1994 στο Σεμινάριο τής Αλλονήσου, το τελευταίο που πραγματοποιήθηκε στο Γυμνάσιο του νησιού, πριν την ίδρυση της Δ.Α.Κ.Ο. στον ομώνυμο χώρο.

Επρόκειτο στα μάτια μου για αποκαλυπτική εμπειρία σε σχέση με τις μέχρι τότε γνώσεις μου περί θεραπευτικών ορίων άλλων ιατρο-θεραπευτικών συστημάτων. Σταχυολογώντας περί Ομοιοπαθητικής απαντώ, ότι πρόκειται για θεραπευτική, επιστημονική επινόηση αμιγώς ελληνικής, Ιπποκρατικής και Σωκρατικής προελεύσεως.

Το «Όμοια ομοίοις εισίν ιάματα» και το «ωφελέειν ή μη βλάπτειν» πήρε σάρκα, οστά, οντότητα και αυτοτελή φυσιογνωμία από τον ελληνιστή Γερμανό γιατρό Hahnemann πριν διακόσια χρόνια περίπου.

Εξεπλάγην όταν διαπίστωσα το μεγαλείο και την υπεροχή της Ομοιοπαθητικής σε σχέση με τις άλλες θεραπευτικές τέχνες και τις ασύλληπτες θεραπευτικές της εφαρμογές που συντελούνται χωρίς παρενέργειες. Πρόκειται για επιστημονική θεραπευτική προσέγγιση που εφαρμόζεται σε όλο το φάσμα της οργανικής παθολογίας, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου και των ψυχοδιανοητικών-ψυχιατρικών διαταραχών.

Η Ομοιοπαθητική Ιατρική συνιστά επιστημονική θεραπευτική μέθοδο που εφαρμόζεται σε όλες τις μέχρι τούδε γνωστές ειδικότητες χωρίς να αναιρεί καμμία από αυτές και φέρει ένα βάθος που αποκαλύπτεται μονάχα από τους μύστες του κλάδου και όχι κατ' ανάγκην από χρυσοδάκτυλους τυμβωρύχους, ούτε από υπόπτου κύρους «ενημερώσεις» ατόμων αμφιβόλου ηθικού μητρώου και υπόπτων προθέσεων.

Αυτή μου η αναζήτηση ήταν ήδη εφόδιο αρκετό για να αποδυθώ σε φρενήρη αγώνα απομύζησης της ομοιοπαθητικής γνώσης απ'όπου και να προερχόταν, πέραν φυσικά των συμβατικών μαθημάτων, διαλέξεων και σεμιναρίων στην Ελληνική Εταιρεία Ομοιοπαθητικής Ιατρικής της Θεσσαλονίκης.

Έτσι πέραν της γλωσσικής προσέγγισης, το "Όργανον" άρχισε πλέον να μου γίνεται και εννοιολογικά προσπελάσιμο και επομένως εφικτή η μεταφραστική, αλλά κυρίως η ερμηνευτική του απόδοση και επιμέλεια.

Δεν εφείσθην κόπου και χρόνου. Η μετάφραση του "Όργανον" είναι πνοή ζωής για τον γιατρό σπουδαστή της Ομοιοπαθητικής. Δύσκολο και επίπονο έργο που έπρεπε νά συντελεσθεί «με χέρια και με πόδια και μέ νύχια και με δόντια». Στο μεταφραστικό πεδίο άποψη μου εξακολουθεί να παραμένει ότι το κατά γράμμα μεταφρασμένο κείμενο είναι θανάσιμα τραυματισμένο. Αυτός είναι ο λόγος που τα περιττά αγήματα λόγου που χρησιμοποίησε ο Hahnemann στο πρωτότυπο, τα πολλαπλά επίθετα και κάθε άλλου είδους διανθιστικές εκφράσεις που ήταν μάλλον ίδιον τής εποχής του σκόπιμα αφαιρέθηκαν, στην προσπάθεια μου να παρουσιάσω ένα εύληπτο και εν πολλοίς γλαφυρό κείμενο στα χέρια του αναγνώστη, χωρίς να αλλάξω, πολλώ δε μάλλον να προσδώσω μεγαλύτερη έμφαση στην εννοιολογική απόδοση του συγγράματός του.

Την ίδια τακτική υιοθέτησα όταν ο Αρίσταρχος Τσαμασλίδης - που ανέλαβε την πρακτική μου εξάσκηση στην Ομοιοπαθητική - μου ανέθεσε τη μετάφραση του συγγράματος του Christopher Hammond «Πλήρης οικογενειακός οδηγός Ομοιοπαθητικής», καθώς και σε άλλες μου μεταφράσεις επιστημονικού περιεχομένου.

Δίπλα από ορισμένες επεξηγηματικές πρόσθετες προτάσεις π.χ. στον ορισμό της χρόνιας νόσου (@.72) παραθέτω το σημείο σ.τ.μ. = σημείωση του μεταφραστή, για να προτάξω εμφαντικά την πρωτοβουλία μου, σε μια κατά την άποψη μου υποχρεωτική διευκρίνηση, ή διεύρυνση όρου. Το σημείο @ υποδηλοί παράγραφο.

Στο τέλος του Βιβλίου ακολουθεί ευρετήριο. Οι αριθμοί δίπλα στο εκάστοτε λήμμα αφορούν σε αριθμούς της εκάστοτε παραγράφου. Στο ευρετήριο ακολούθησα την τακτική του ομοιοπαθητικού Repertory. Αργάζω δηλαδή από τα εννοιολογικά σημαντικότερα για να καταλήξω στα επιμέρους.

Αναφέρω το παράδειγμα της ανεύρεσης του λήμματος «Ψώρα σε κατάσταση χρονιότητας». Ψάχνουμε πρώτα στη λέξη ψώρα που είναι ο κύριος εννοιολογικός κορμός της πρότασης, ύστερα ατή λέξη χρονιότητα που ακολουθεί σημασιολογικά, για να καταλήξουμε στη λέξη κατάσταση που είναι και το τελευταίο ζητούμενο. Κατά τα άλλα, πρώτα ακολουθούν τα ουσιαστικά των λημμάτων' και δευτερευόντως τα επίθετα στην ανεύρεση των όρων.

Τελειώνοντας οφείλω να ομολογήσω εύλογα ικανοποιημένος για την κατάκτηση του σκοπού της μετάφρασης του «Οργανον» στην ελληνική. Το παραδίδω με πολλή αγάπη και καλή πίστη στα χέρια των ελληνοφώνων ομοιοπαθητικών γιατρών, στους γιατρούς της κάθε ειδικότητας, στους ειδικευόμενους γιατρούς, στους φοιτητές των ιατρικών πανεπιστημιακών σχολών, στους φοιτητές και σπουδαστές Βιολογικών σχολών, καθώς και στο ευρύτερο κοινό που διαπνέεται από την σχετική έφεση για ενημέρωση πάνω στον τομέα της νέας διάστασης της ενεργιακής Ιατρικής.

Πιστεύοντας ότι έχω επιτελέσει το καθήκον μου στο ακέραιο, παρακαλώ τους αναγνώστες να μου υποδείξουν -όπως άλλωστε έχουν χρέος να πράξουν - τις απόψεις και την καλόπιστη κριτική τους για ενδεχόμενες διορθώσεις και βελτιώσεις που θα εμφανίσουν το «Οργανον» αρτιότερο στις επόμενες εκδόσεις του.

Λάρισα, Ιούλιος 2000

Αφιερώνεται στο μεγαλείο των ελαχίστων προικισμένων με τη σπάνια αρετή να θυσιάζονται στο βωμό του οράματος.