Τα πλεονεκτήματα του θηλασμού

Έχει παρατηρηθεί ότι τα μωρά που θηλάζουν είναι πιο υγιή και έχουν λιγότερες αλλεργίες. Έτσι πολλές μητέρες αποφασίζουν να θηλάσουν για το καλό του μωροΰ τους. Ο θηλασμός όμως, ωφελεί και τη μητέρα και γενικά προσφέρει την καλύτερη αρχή για κείνη και το μωρό της.

Αν ρωτήσετε μια ομάδα από νέες μητέρες τους λόγους που αποφάσισαν να θηλάσουν, οι περισσότερες θα σας πουν ότι το έκαναν γιατί ο θηλασμός είναι ό,τι πιο υγιεινό για το μωρό τους. Ίσως επίσης να σας πουν ότι η κοντινή επαφή που προσφέρει ο θηλασμός είναι πολύ σημαντική για το μωρό, ότι ο θηλασμός είναι γενικά πιο εύκολος και ότι επίσης έχει πλεονεκτήματα και για τις ίδιες. Αλλά ενώ, εδώ και ακόνες, οι μητέρες γνωρίζουν ενστικτωδώς ότι το μητρικό γάλα είναι η καλύτερη τροφή για το μωρό τους, πολλές ίσως να μη συνειδητοποιούν πόσο καλύτερο είναι.

Τα τελευταία είκοσι χρόνια, επιστήμονες έχουν επιβεβαιώσει ότι το ανθρώπινο γάλα είναι η μόνη τροφή που χρειάζεται ένα μωρό για να μεγαλώσει και να αναπτυχθεί σωστά. Ένα τελειόμηνο, υγιές μωρό δε χρειάζεται να πάρει καμιά άλλη τροφή μέχρι το μέσον του πρώτου χρόνου της ζωής του.

ΣΧΕΔΙΑΣΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΜΩΡΑ

Το ανθρώπινο γάλα προσφέρει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ένα μωρό, ακριβώς στη σωστή αναλογία. Επειδή το μητρικό γάλα είναι φτιαγμένο ειδικά για τα ανθρώπινα μωρά, χωνεύεται πιο εύκολο από άλλες ξένες ουσίες, όπως το τυποποιημένο γάλα που είναι φτιαγμένο, είτε από αγελαδινό γάλα, είτε από προϊόντα σόγιας. Οι πρωτεΐνες, που είναι από τα σημαντικότερα συστατικά του γάλακτος, παρουσιάζουν τεράστιες διαφορές μεταξύ των διαφόρων θηλαστικών. Ξένες πρωτεΐνες μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες, ειδικά σε πολύ μικρά μωρά. Η πρωτεΐνη του ανθρώπινου γάλακτος σχηματίζει μικρότερη κρούστα στο στομάχι του μωρού και είναι πιο εύπεπτη από την πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος, που περιέχεται στο τυποποιημένο γάλα. Επίσης, το ανθρώπινο μωρό δε χρειάζεται τόση πρωτεΐνη όση το μοσχαράκι, που διπλασιάζει το βάρος του μέσα σε δύο μήνες, παίρνοντας μέχρι και 32 κιλά. Αντίθετα, τα ανθώπινα μωρά διπλασιάζουν το βάρος τους μέσα σε πέντε με έξι μήνες, παίρνοντας συνολικά 3½ με 4½ κιλά.

Αυτό που είναι βασικό για το ανθρώπινο μωρό τον πρώτο χρόνο της ζωής του, είναι η ανάπτυξη του εγκεφάλου του. Η πρωτεΐνη στο ανθρώπινο γάλα περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος του μωρού. Μια πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό Lancet (Φεβρ.1992) δείχνει ότι τα πρόωρα μωρά που πήραν το γάλα της μητέρας τους είχαν σημαντικά υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης σε ηλικία 7 - 8 χρονών, από τα παιδιά που πήραν τυποποιημένο γάλα.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΜΩΡΟΥ

Όλοι έχουμε ακούσει ότι τα μωρά που θηλάζουν είναι πιο υγιή από αυτά που τρέφονται με ξένο γάλα, αλλά ορισμένοι γιατροί και επιστήμονες πιστεύουν ότι η προστατευτική επίδραση του θηλασμού περιορίζεται μόνο σι η βpεqnκή ηλικία και είναι σημαντική μονάχα για τα μωρά που ζουν στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε το Μάιο 1991 στο ιατρικό περιοδικό Journal of Pediatrics, κάνοντας ανασκόπηση σε έναν αριθμό ερευνών πάνω στο θηλασμό και την υγεία, που έγιναν την τελευταία δεκαετία, κατέρριψε αυτό το μύθο.

Παρόλο που ο θηλασμός είναι θέμα ζωής και θανάτου για τα μωρά που ζουν σε υπανάπτυκτες χώρες, ερευνητές έχουν ανακαλύψει ότι προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα στην υγεία των μωρών και στις αναπτυγμένες χώρες. Ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας του, όταν ένα μωρό θηλάζει, έχει στατιστικά λιγότερες πιθανότητες να αρρωστήσει από γαστρεντερικές λοιμώξεις και διάρροια. Έχει επίσης λιγότερες πιθανότητες να προσβληθεί από λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και ωτίτιδα, καθώς και πιο σοβαρές ασθένειες, όπως πνευμονία και μηνιγγίτιδα. Τα μωρά επίσης που θηλάζουν διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο από το Σύνδρομο του Αιφνίδιου Θανάτου. Σε μια έρευνα που πήραν μέρος κυρίως μεσοαστικές οικογένειες, μωρά που τρέφονταν με ξένο γάλα είχαν 5 φορές περισσότερες λοιμοίιξεις της αναπνευστικής οδού, από τα μωρά που θήλαζαν. Σε μια άλλη έρευνα, οι περιπτώσεις εισαγωγής στο νοσοκομείο λόγω λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος, ήταν διπλάσιες στα μωρά που τρέφονταν μόνο με τυποποιημένο γάλα. Όταν τα μωρά που θήλαζαν προσβλήθηκαν από αυτού του τύπου τις λοιμώξεις, αυτές ήταν συνήθως λιγότερο σοβαρές. Αυτές οι έρευνες είχαν λάβει υπόψη τους άλλους παράγοντες που συντελούν στις ασθένειες του αναπνευστικού, όπως γονείς που καπνίζουν και η ύπαρξη άλλων παιδιών μικρής ηλικίας στην οικογένεια. Ειδικά οτις οικογένειες που υπήρχαν αυτοί οι παράγοντες, η προστατευτική επίδραση του θηλασμού ήταν ακόμα πιο σημαντική. Οι συγγραφείς αυτού του άρθρου καταλήγουν ότι ο θηλασμός μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο της θνησιμότητας στα μωρά, ακόμα και στις βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες.

Η προστασία του θηλασμού από ασθένειες είναι προφανής, ειδικά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του μωρού, διατηρείται όμως και πέρα από αυτό το διάστημα, για όσο καιρό το μωρό θηλάζει. Γενικά, ο θηλασμός προσφέρει τη μεγαλύτερη προστασία όταν το μωρό τρέφεται αποκλειστικά με μητρικό γάλα. Αυτή η προστασία μειώνεται ανάλογα με την ποσότητα συμπληρωμάτων που παίρνει.

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΜΩΡΟΥ

Με την απομυθοποίηση της άποψης ότι ο θηλασμός προσφέρει ωφέλη στην υγεία μόνο κατά τη βρεφική ηλικία, πρόσφατες έρευνες έχουν ανακαλύψει πολλά μακροχρόνια πλεονεκτήματα. Έχει βρεθεί μια σταθερή συσχέτιση μεταξύ διατροφής με τυποποιημένο γάλα και διαταραχών του ανοσοποιητικού συστήματος. Αντίθετα, ο θηλασμός έχει αποδειχθεί ότι επιβραδύνει την ανάπτυξη της κοιλιοκάκης νόσου, μιας διαταραχής του πεπτικού συστήματος και ότι προσφέρει προστασία από την κατατόπους εντερίτιδα ή νόσο του Crohn και την ελκώδη κολίτιδα στους ενήλικες. Επίσης, άτομα που έχουν θηλάσει, έχουν λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη. Επιπλέον, παιδιά που έχουν θηλάσει για τουλάχιστον έξι μήνες, έχουν έξι φορές μικρότερη πιθανότητα να αναπτύξουν λέμφωμα, μια μορφή παιδικού καρκίνου. Οι τροφικές αλλεργίες είναι επίσης πιο ασυνήθισιες και λιγότερο σοβαρές σε μωρά που θηλάζουν και ακόμα ο θηλασμός καθυστερεί την ανάπτυξη της δερματίτιδας, ενός χρόνιου ερεθισμού του δέρματος, ιδιαίτερα σε παιδιά οικογενειών με ιστορικό αλλεργιών. Τέλος, προκαταρτικές έρευνες έχουν συνδέσει το θηλασμό με την πρόληψη ή μειωμένη εμφάνιση ορισμένων χρονιών παθήσεων του ήπατος.

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

Τα πλεονεκτήματα του θηλασμού ξεπερνούν κατά πολύ τα καθαρά σωματικά οφέλη. Το μωρό που θηλάζει έχει εξαιρετικά συναισθηματικά οφέλη. Ο θηλασμός είναι γι'αυτό πηγή στοργής και ασφάλειας. Η δερματική επα(ρή το διεγείρει και αυξάνει το δεσμό μητέρας και μωρού. Τα περισσότερα μωρά που θηλάζουν κλαίνε και λιγότερο, γιατί βρίσκονται για περισσότερη ώρα στην αγκαλιά της μητέρας τους. Ο θηλασμός βοηθά τη μητέρα να ερμηνεύει και να ανταποκρίνεται πιο άμεσα στα μηνύματα που της δίνει το μωρό της, πράγμα που κάνει το μωρό να οργανώσει καλύτερα τη συμπεριφορά του και να μάθει να έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στους άλλους. Πολλές μητέρες θα συμφωνήσουν ότι γι'αυτές, τα συναισθηματικά πλεονεκτήματα ιιου προσφέρει ο θηλασμός είναι και τα πιο σημαντικά.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ

Όταν αναφέρονται τα πλεονεκτήματα του θηλασμού για τη μητέρα, στο μυαλό των περισσοτέρων έρχεται το γεγονός ότι το ανθρώπινο γάλα δε χρειάζεται προετοιμασία - είναι πάντα έτοιμο στη σωστή ποσότητα και θερμοκρασία. Είναι φυσικά φτηνότερο, μιας και δε χρειάζεται να αγοράσετε τυποποιημένο γάλα και μπιμπερό.

Επίσης, τα μωρά που θηλάζουν είναι πιο υγιή, που σημαίνει ότι ξοδεύετε λιγότερα στους γιατρούς. Επειδή η θηλή της μητέρας είναι και η αυθεντική ορθοδοντική θηλή, τα μωρά που θηλάζουν έχουν καλύτερη ανάπτυξη των σιαγόνων, επόμενους (τιο μέλλον πιθανότατα θα ξοδεύετε λιγότερα χρήματα για ορθοδοντική θεραπεία.

ΑΔΥΝΑΤΙΣΜΑ

Οι μητέρες που θηλάζουν συνήθως αδυνατίζουν πιο εύκολα από αυτές που ταΐζουν τα μωρά τους με τυποποιημένο γάλα. Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το σώμα αποθηκεύει ορισμένα κιλά σε λίπος για να τα χρησιμοποιήσει ειδικά για το θηλασμό. Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι μητέρες που θήλαζαν έχασαν περισσότερο βάρος όταν τα μωρά τους ήταν μεταξύ τριών και έξι μηνών, από εκείνες που έδιναν στο μωρό τους ξένο γάλα και κατανάλωναν λιγότερες θερμίδες. Μια άλλη έρευνα έδειξε ότι η συνηθισμένη τάση των γυναικών να αποθηκεύουν λίπος στους μηρούς, μειώνεται όταν θηλάζουν.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ

Οι μητέρες που θηλάζουν έχουν λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από καρκίνο του μαστού. Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό Journal of Clinical Epidemiology (1989) έδειξε ότι οι γυναίκες που θήλαζαν για τουλάχιστον 25 μήνες είχαν πιθανότητες να προσβληθούν από καρκίνο του μαστού κατά 1/3 μικρότερες, από τις μητέρες ιιου γέννησαν αλλά δε θήλασαν ποτέ. Επίσης, ο θηλασμός προστατεύει από τον καρκίνο του ενδομήτριου, από ουρολοιμώξεις και ακόμα, σύμφωνα με ορισμένες άλλες έρευνες ο θηλασμός πιθανότατα προλαμβάνει την οστεοπόρωση.

Τέλος, οι θηλαστικές κινήσεις του μωρού στο στήθος προκαλούν συστολές στη μήτρα και έτσι μεκονεται η ροή του αίματος μετά τη γέννα. Επομένως, ο θηλασμός βοηθάει στην αποφυγή αιμορραγίας και επανα<ρέρει πιο γρήγορα τη μήτρα στην κατάσταση που ήταν πριν την εγκυμοσύνη.

ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ Ο ΔΕΣΜΟΣ ΜΗΤΕΡΑΣ-ΠΑΙΔΙΟΥ

Ο θηλασμός δημιουργεί ισχυρό δεσμό μεταξύ μητέρας και παιδιού, παρόλο που αυτό το πλεονέκτημα πολλές φορές παρεξηγείται. Πολλοί πιστεύουν ότι απλά ο θηλασμός κάνει τη μητέρα να αισθάνεται πιο κοντά στο μωρό της, αλλά στην πραγματικότητα αυτή είναι μόνο η αρχή. Οι θηλαστικές κινήσεις του μωρού στο στήθος προκαλούν την έκκριση ορμονών στο σώμα της μητέρας, οι οποίες παίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτό το συναισθηματικό δέσιμο.

Αυτές οι δύο ορμόνες είναι η ωκυτοκίνη και η προλακτίνη. Η πρώτη ρυθμίζει τη ροή του γάλακτος και συνδέεται με αισθήματα ζεστασιάς και αγάπης. Η ωκυτοκίνη έχει αποδειχθεί ότι διεγείρει τη στοργική συμπεριφορά. Η προλακτίνη είναι η ορμόνη που είναι υπεύθυνη για την παραγωγή του γάλακτος και προκαλεί αισθήματα ηρεμίας καθώς επίσης βοηθάει τη μητέρα να χαλαρώσει.

ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΧΑΛΑΡΩΣΗ

Οι μητέρες που θηλάζουν δεν μπορούν να ενδώσουν στον πειρασμό του να δώσουν στο μίορό το μπιμπερό και μετά να το αφήσουν μόνο του. Με αυτό τον τρόπο, ο θηλασμός προωθεί την άμεση ανταπόκριση της μητέρας με ευαισθησία προς τις ανάγκες του μωρού της. Επίσης, όταν το μωρό θηλάζει συχνά στη διάρκεια της ημέρας, μια μητέρα χρειάζεται να καθήσει και να ηρεμήσει μαζί του σε κάθε γεύμα. Η επιπλέον αυτή ανάπαυση βοηθάει το σώμα της να αναρρώσει μετά τη γέννα και τις πιέσεις της μητρότητας. Επιπλέον, οι περισσότερες μητέρες αισθάνονται πιο κοντά στο μωρό τους όταν το κρατάνε πιο συχνά αγκαλιά. Σύμφωνα με τον Dr. William Sears, συγγραφέα, παιδίατρο και πατέρα επτά παιδιών:

"Οι μητέρες που θηλάζουν ανταποκρίνονται στα μωρά τους εναιικτωδώς και με λιγότερους ενδοιασμούς. Τα μηνύματα που δίνει το μωρό όταν πεινάει η είναι στεναχωρημένο, προκαλούν μια βιολογική αντίδραση στο σώμα της μητέρας (το αντανακλαστικό της έκκρισης του γάλακτος) και η μητέρα αισθάνεται την έντονη επιθυμία να σηκώσει το μωρό της και να το θηλάσει... Από την πελατεία μου έχω προσέξει ότι οι γυναίκες που θηλάζουν δείχνουν μεγαλύτερη ευαισθησία στα μωρά τους και πιστεύω ότι αυτό είναι το αποτέλεσμα των βιολογικών αλλαγών που γίνονται στο σώμα της μητέρας σε ανταπόκριση των μηνυμάτων που της δίνει το μωρό της. "

ΑΠΟΦΥΓΗ ΣΥΝΤΟΜΗΣ ΝΕΑΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ

Επειδή η ωορρηξία και η περίοδος σταματούν προσωρινά στις γυναίκες που θηλάζουν αποκλειστικά, για λίγο καιρό έχουν μικρότερη πιθανότητα να παρουσιάσουν αναιμία, δεν έχουν ανάγκη από άλλες μεθόδους αντισύλληψης, ούτε υποφέρουν από τα συνηθισμένα προβλήματα πριν την περίοδο. Αποκλειστικός θηλασμός σημαίνει όχι συμπληρώματα από ξέvo γάλα, νερό ή τσάι, ούτε πιπίλα και τουλάχιστον ένα τάισμα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι μητέρες που θηλάζουν περισσότερο από έξι φορές την ημέρα και δε δίνουν συμπληρώματα ή άλλες στερεές τροφές, έχουν μικρότερη από 5% πιθανότητα να μείνουν έγκυοι πριν το μωρό τους κλείσει τον έκτο μήνα. Από τη στιγμή όμο)ς που θα επανέλθει η περίοδος σε μια μητέρα ή το μωρό της αρχίσει να παίρνει κάποιο συμπλήρωμα, εκείνη θα γίνει και πάλι γόνιμη.

Η ΑΛΛΑΓΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΣ ΕΙΝΑΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΗ

Ένα άλλο πλεονέκτημα του θηλασμού και για τους δυο γονείς είναι ότι οι πάνες του μωρού που θηλάζει δε μυρίζουν άσχημα. Αυτό είναι ιδιαίτερα ευχάριστο για αυτούς που έχουν μύτη ευαίσθητη στις δυνατές μυρωδιές. Πολλές φορές, μετά από την έκτη με όγδοη εβδομάδα, πολλά μωρά κάνουν αρκετές ημέρες μέχρι να έχουν μια κένωση. Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό, δεν αποτελεί δείγμα δυσκοιλιότητας και διευκολύνει τη ζωή. Επίσης, όταν ένα μωρό που θηλάζει βγάλει γάλα, το γάλα μυρίζει λιγότερο άσχημα από το τυποποιημένο και δε λεκιάζει τα ρούχα.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ

Τα πλεονεκτήματα του θηλασμού ξεπερνούν τα όρια της οικογένειας. Ο θηλασμός είναι η πιο οικολογική μορφή ταΐσματος. Μειώνει την μόλυνση του αέρα, του νερού και του εδάφους από την παραγωγή και τις συσκευασίες του τυποποιημένου γάλακτος. Δεν καταναλώνει πηγές ενέργειας, όπως η προετοιμασία του ξένου γάλακτος και η αποστείρωση του μπιμπερό. Όταν οι περισσότερες μητέρες θηλάζουν, η οικονομία της χώρας εξοικονομεί τεράστια ποσά που διαφορετικά θα ξοδεύονταν για την εισαγωγή πρώτων υλών και έτοιμων προϊόντων τυποποιημένου γάλακτος.

ΔΟΚΙΜΑΣΤΕ ΤΟ!

Σήμερα, ο θηλασμός αναγνωρίζεται σαν ο ιδανικός τρόπος διατροφής ενός μωροΰ. Το ανθρώπινο γάλα συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας και στη σωστή σωματική και πνευματική ανάπτυξη του. Ο θηλασμός είναι πιο εύκολος και πιο οικονομικός - εξοικονομεί χρόνο και ενέργεια για την πολυάσχολη μητέρα. Πολλές μητέρες που αρχίζουν να θηλάζουν επειδή ο θηλασμός είναι το καλύτερο για το μωρό τους, συνεχίζουν επειδή το απολαμβάνουν. Εάν μια μητέρα έχει αμφιβολίες για το αν θα θηλάσει το μωρό της, ο καλύτερος τρόπος για να αποφασίσει είναι να το δοκιμάσει!

Οι πληροψορίες αυτού του φυλλαδίου συγκεντρώθηκαν από τις Debbie Boehle, Gwen Gotsch, Nancy Mohrbacher και Judy Torgus.

Αυτό το φυλλάδιο είναι μετάφραση του φυλλαδίου Νο.64 (June 1992) "Breastfeeding Does Make a Difference" - copyright © 1992 La Leche League International, Inc.

ΞΕΧΩΡΙΣΤΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ

Αφήγηση μιας μητέρας, της Shirl Butts, από το
βιβλίο THE WOMANLY ART OF BREASTFEEDING

Οι γυναίκες που δεν έχουν θηλάσει ποτέ, ίσως να δυσκολεύονται να καταλάβουν πόσο ξεχωριστή μπορεί να είναι η σχέση του θηλασμού. Τώρα, καθώς θηλάζω το δεύτερο παιδί μου, μπορώ να εκτιμήσω το τι έχασα με το άλλο μου παιδί που δεν το θήλασα.

Οι πιο αγαπημένες μου στιγμές είναι αυτές πριν από την ώρα του ύπνου, καθώς θηλάζω την τεσσάρων μηνών κόρη μου. Φωλιάζουμε στην κουνιστή πολυθρόνα, το μικρό της στόμα ανυπόμονα ψάχνει τη ζεστασιά τον δικού μου γάλακτος, μέχρι που στο τέλος πιάνει το στήθος και πέφτει σε ένα γαλήνιο ύπνο. Το παχουλό χεράκι της απλωμένο πάνω στο μπράτσο μου, το μάγουλο της κουρνιασμένο στο στήθος μου. Συνεχίζω να κουνιέμαι στην πολυθρόνα, εξετάζοντας με αγάπη κάθε πτυχή του μαλακού κορμιού της. Στιγμές σαν και αυτές με κάνουν να ανυπομονώ να ψτάσει η επόμενη νύχτα και η μεθεπόμενη. Μερικές φορές σταματάει να θηλάζει και με κοιτάζει στα μάτια, δίνοντας μου ένα πλατύ χαμόγελο σαν να λέει" Σ'ευχαριστώ μαμά!" και μετά συνεχίζει να θηλάζει. Σ'αυτές τις στιγμές, εύχομαι να μπορούσε ο χρόνος να σταματήσει για λίγο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Brewer, Μ. et al. Postpartum changes in maternal weight and body fat depots in lactating vs non-lactating women. Am J Clin Nutr 1989; 49:259-65.

Chandra, R.H. and A. Hamed. Cumulative incidence of atopic disorders in high risk infants fed whey hydrolysate, soy, and conventional cow milk formulas. Ann Allergy 1991; 67:129-32.

Coppa, G.V. et al. Preliminary study of breastfeeding and bacterial adhesion to uroepithelial cells. Lancet 1990.

Cunningham, Α., D.B. Jelliffe, and E.F.P. Jelliffe. Breastfeeding and health in the 1980s; a global epidemiologic review. J Pediatr 1991; 118(5): 659-66.

Cruz, J.R., P.H. Naylor, and A.L. Goldstein. Thymosin a1 in milk specimens from Guatemalan women. Act Paediatr Scand 1989.

Davis, M. et al. Infant feeding and childhood cancer. Lancet 1988.

Goldfarb, (VI.F. et al. Two-dimensional electrophoretic analysis of human proteins. Electrophoresis 1989.

Goldman, A.S. and R.M. Goldblum. Anti-inflammatory systems in human milk. AdvExp Med Biol 1991; 262:69-76.

Gwinn, MX. et al. Pregnancy, breast feeding, and oral contraceptives and the risk of epithelial ovarian cancer. J Clin Epidemiol 1990.

Huffman, S. and C. Combest. Role of breastfeeding in the prevention and treatment of diarrhoea. J Diarrhoeal Dis Res 1990; 8 (3): 68-81.

Koetting, C.A. and G.M. Wardlaw. Wrist, spine, and hip bone density in women with variable histories of lactation. Am J Clin Nutr 1988.

Layde, P.M. et al. The independent associations of parity, age at first full term pregnancy, and duration of breastfeeding with the risk of breast cancer. J Clin Epidemiol 1989.

Lewis, P. et al. The resumption of ovulation and menstruation in a well-nourished population of women breastfeeding for an extended period of time. FertilSteril 1991; 55(3) :529-36.

Lucas, A. et al. Breast milk and subsequent intelligence quotient in children born preterm. Lancet 1992; 33:261-62.

Mitchell, A. et al. Results from the first year of the New Zealand cot death study. Nz Med J 1991; 104:71-76.

Prentice, A. Breastfeeding and the older infant. Acta Paediatr Scand 1991; 374:78-88.

Schwartzbaum, J. et al. An exploratory study of environmental and medical factors potentially related to childhood cancer. Med S Ped/af Oncology 1991; 19(2): 115-21.

van den Bogaard, C. et al. The relationship between breastfeeding and early childhood morbidity in a general population. Earn Med 1991; 23:510-515.

Virden, S.F. The relationship between infant feeding method and maternal role adjustment. J Nurs Mdwf 1988.

Woodward, A. et al. Acute respiratory illness in Adelaide children: breastfeeding modifies the effect of passive smoking. J Epidemiol and Comm Health 1990;44:224-30.

Διεθνής Σύνδεσμος Θηλασμού La Leche League

Ο Σύνδεσμος Θηλασμού La Leche League εκπροσωπείται στην Ελλάδα από το Σύνδεσμο Θηλασμού Ελλάδος (La Leche League Greece).