Πρώτα από όλα η πολύ κακή υγεία που είχα από παιδί. Ύστερα όταν την γνώρισα διαβάζοντας ήρθε το πάθος να την μελετήσω σωστά και σε βάθος. Μετά ήρθαν τα θεραπευτικά αποτελέσματα. Εκπληκτικά για τα τότε ιατρικά δεδομένα του 1960. Κατόπιν όλα τα άλλα ήρθαν σχεδόν νομοτελειακά. Δεν μπορούσα να κάνω πίσω, δεν μπορούσα παρά να προωθήσω μια θεραπευτική με τόσο αγαθά αποτελέσματα σε μια κοινωνία που την είχε ανάγκη και χωρίς να το ξέρει την είχε απορρίψει περιθωριοποιώντας την στο έπακρο. Μη φανεί παράξενο, αλλά οι θεραπείες που είδα με την ομοιοπαθητική φάνταζαν σχεδόν σαν θαύματα. Όταν μια τόσο μικρή ποσότητα φαρμάκου μπορούσε να φέρει αυτά τα αποτελέσματα κάτι πολύ σημαντικό συνέβαινε στην ιατρική, που δεν είχε αξιολογηθεί σωστά. Έτσι όχι μόνο στράφηκα προς αυτή την θεραπευτική, αλλά αφιέρωσα ολόκληρη τη ζωή μου στην καλύτερη κατανόηση της και στην διδασκαλία της σε μια προσπάθεια να διαδοθεί έτσι, ώστε περισσότεροι συνάνθρωποι' μας να ωφεληθούν από αυτή.

Ασφαλώς. Πιστεύω ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος της ιατρικής είναι απαραίτητη για κάποιον που παρεμβαίνει θεραπευτικά και γι αυτό το λόγο προσπάθησα να την διδάξω μόνο σε γιατρούς. Έτσι ο γιατρός θα είχε μια επιπλέον δυνατότητα στη θεραπευτική του προσέγγιση. Στην Ευρώπη υπήρξε στο παρελθόν (50 χρόνια πριν) μια απαξίωση για αυτή την θεραπευτική εκ μέρους των γιατρών και γι αυτό αρκετοί μη γιατροί ξεκίνησαν να την εφαρμόζουν στην Ευρώπη, αλλά και αλλού, εξ αιτίας της ζήτησης που υπήρχε εκ μέρους των ασθενών. Έτσι δημιουργήθηκε μια κατάσταση όπου γιατροί και μη γιατροί μπορούν ακόμα και σήμερα να την εφαρμόζουν ελεύθερα στην Ευρώπη και στην Αμερική. Πρέπει να πω ότι μετά την παρέμβαση μου ο αριθμός των γιατρών έχει αυξηθεί κατά πολύ στην Ευρώπη, αλλά και στην Αμερική. Στην Ελλάδα όμως η ομοιοπαθητική εφαρμόζεται και πρέπει να εφαρμόζεται μόνο από γιατρούς. Αυτή ήταν η πεποίθηση μου και η στρατηγική που ακολούθησα από το 1967 που γύρισα στην Ελλάδα. Η ομοιοπαθητική ανήκει στην καθαρή ιατρική και διαφέρει μόνο στην θεραπευτική της προσέγγιση σε ασθένειες και καταστάσεις όπου η συμβατική ιατρική δεν έχει καλά ή καθόλου αποτελέσματα.

Ασφαλώς όχι. Δεν θεραπεύει τα πάντα και πρέπει να συνεργάζεται με την συμβατική ιατρική όταν αυτό είναι αναγκαίο για την καλύτερη αντιμετώπιση του ασθενούς. Αλλωστε είναι διαφορετικά τα πεδία δράσεως της μιας ή της άλλης και ανάλογη η αντιμετώπιση.

Είναι γιατί μπορεί να παρεμβαίνει στην αρχή των χρονίων και εκφυλιστικών παθήσεων, εκεί που η συμβατική θεραπευτική δεν μπορεί να κάνει σχεδόν τίποτα, και να αναστέλλει την εξέλιξη τους ή να την καθυστερεί. Αυτό εκτιμάται από τους ασθενείς και έτσι παρά την όποια αντίδραση ή απαξίωση, οι ασθενείς αναζητούν και ακολουθούν αυτό που τους ωφελεί.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουν γίνει τεράστια βήματα προς μια ουσιαστικότερη και γενικότερη αναγνώριση της ομοιοπαθητικής όχι μόνο μέσα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, αλλά και μέσα στο ιατρικό Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Π.χ. πριν από 5 χρόνια δεν υπήρχε κανένα ιατρικό πανεπιστήμιο που να έχει εισάγει την ομοιοπαθητική στις Ιατρικές Σχολές. Σήμερα υπάρχουν τουλάχιστον έξι Ιατρικές Σχολές στην Ευρώπη που προωθούν προγράμματα εκπαίδευσης στην ομοιοπαθητική. Βέβαια για κράτη όπως της Νότιας Αμερικής, της Ινδίας ή του Πακιστάν,οι σχολές ομοιοπαθητικής έχουν διπλασιασθεί τα τελευταία είκοσι χρόνια και ξεπερνούν τις διακόσιες. Ο λόγος είναι ότι αφ ενός τα φάρμακα είναι φτηνά, αφ ετέρου δεν υπάρχει ισχυρή φαρμακοβιομηχανία που να αντιστέκεται σε αυτές τις χώρες. Σε πολιτικό επίπεδο η Ιταλία φαίνεται να πρωτοπορεί θέλοντας να είναι η πρώτη που θα θεσμοθετήσει την εισαγωγή της ομοιοπαθητικής στις Ιατρικές Σχολές. Όπως ήδη ξέρετε είχα πάει να καταθέσω στην επιτροπή της Ιταλικής Βουλής γι αυτό το θέμα . Αυτή την στιγμή προωθείται σχέδιο νόμου γι αυτό το θέμα. Επομένως θα έπρεπε να είμαι ευχαριστημένος για την ώρα τουλάχιστον. Εκείνο όμως που εγώ γνωρίζω καλύτερα από κάθε άλλον είναι ότι ακόμα η ομοιοπαθητική δεν έχει πάρει την θέση που πραγματικά της αξίζει στον Ευρωπαϊκό χώρο.

Τα δυο τελευταία χρόνια υπάρχει πραγματικά ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον από μέρους πολλών νέων γιατρών για την ομοιοπαθητική. Ο κύριος λόγος είναι η οργάνωση της εκπαίδευσης που έγινε με πρωτοβουλία της ΔΑΚΟ σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρία Ομοιοπαθητικής Ιατρικής. Πιστεύω ότι σύντομα τα ομοιοπαθητικά θέματα θα πάνε ακόμα καλύτερα. Εκείνο που χρειάζεται άμεσα είναι η θεσμοθέτηση της ομοιοπαθητικής έτσι ώστε να την ασκούν ελεύθερα όσοι γιατροί θέλουν να την εκμάθουν. Δεδομένου ότι οι ασθενείς που ακολουθούν την ομοιοπαθητική στην χώρα μας είναι γύρω στις τριακόσιες με τετρακόσιες χιλιάδες, η κυβέρνηση που θα προωθήσει την υποστήριξη της πιστεύω ότι θα ωφεληθεί σημαντικά.

Μόνο κέρδος και πρόοδος μπορεί να προκύψει από μια συνεργασία, από μια ώσμωση θα έλεγα ορισμένων νέων ιδεών με τις απόψεις της κατεστημένης ιατρικής. Τι έχει να φοβηθεί η Ακαδημαϊκή ιατρική από μια τέτοια συνεργασία; Τίποτα απολύτως. Τι έχει να ωφεληθεί; Πιθανόν πολλά που δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τώρα,όσο κρατιέται μακριά από τα δρώμενα μέσα στον εναλλακτικό χώρο και ιδιαίτερα στο χώρο της ομοιοπαθητικής. Όσοι γιατροί ήλθαν σε επαφή μαζί μας μόνο κέρδος απεκόμισαν και εμείς επαίνους από αυτούς για την δουλειά που έχει γίνει μέχρι σήμερα. Όχι ότι όλα είναι τέλεια, απέχουμε πολύ ακόμα από το είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε μια μεγάλη εισβολή γιατρών μέσα στον εκπαιδευτικό χώρο που κινούμαστε σήμερα. Ωστόσο πιστεύουμε ότι η πολιτεία, αλλά και η ηγεσία της ιατρικής θα συμπράξει και θα βοηθήσει όταν διαπιστώσει ότι δεν διακυβεύει τίποτα, αλλά αντίθετα μπορεί να ωφεληθεί σημαντικά.

Ακούγεται ίσως περίεργο, αλλά ποτέ δεν προγραμμάτισα εγώ τα βήματα που θα έκανα και που έγιναν όλα αυτά τα χρόνια. Ήταν πάντα οι «ανάγκες» που με καλούσαν είτε σε εθνικό, είτε σε διεθνές επίπεδο να συμβάλλω με τις λιγοστές δυνάμεις που διαθέτω. Εάν δεν υπάρξει η επόμενη ανάγκη, το επόμενο κάλεσμα, θα είμαι πανευτυχής να ζω στην πανέμορφη Αλόννησο όσα χρόνια ακόμα θα μου επιτρέψει ο Θεός να υπάρχω. Ωστόσο θα ήθελα να δω την ομοιοπαθητική να διδάσκεται μέσα στα Ελληνικά Πανεπιστήμια πριν πεθάνω, όχι από εμένα βέβαια, αλλά από τους μαθητές μου. Αυτό για μένα θα ήταν το μεγαλύτερο βήμα και η πιο μεγάλη επιβράβευση των αγώνων μου.

Η Ελληνική πολιτεία μέχρι σήμερα έχει αγνοήσει το έργο μου και την προσφορά μου, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αισθάνομαι δυστυχής. Υπήρξαν τόσες διακρίσεις στο εξωτερικό που σίγουρα μου έδωσαν μεγάλη χαρά, όχι μόνο για την αναγνώριση μου, αλλά κυρίως γιατί μέσα από εμένα αναγνωρίστηκε η θεραπευτική που διδάσκω και που είναι τόσο ωφέλιμη για τόσους πολλούς ανθρώπους. Για μένα ξεχωρίζει το βραβείο Right Livelihood Award που είναι από τα μεγαλύτερα διεθνή βραβεία. Είναι το μόνο βραβείο που έχει υιοθετηθεί από το Σουηδικό Κοινοβούλιο και απονέμεται μέσα σε αυτό με την παρουσία του Προέδου του Κοινοβουλίου. Δίδεται σε ανθρώπους που έχουν ήδη βοηθήσει την ανθρωπότητα να έχει μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Ακόμα ο Πρόεδρος της Ουγγαρίας με τίμησε με το Χρυσό Μετάλλιο της Ουγγρικής Δημοκρατίας. Αυτό το βραβείο με συγκίνησε ιδιαίτερα γιατί δόθηκε την ίδια μέρα σε δυο Ούγγρους Καθηγητές της Ιατρικής που είχαν ένα τεράστιο έργο βοηθείας στη χώρα τους, αλλά και στο εξωτερικό. Ένα άλλο βραβείο που είχε συναισθηματική αξία για μένα είναι αυτό που μου δόθηκε από το American Institute of Homeopathy τον αρχαιότερο Ιατρικό Σύλλογο της Αμερικής που ήταν σύλλογος ομοιοπαθητικών γιατρών. Ακολούθησαν και πολλές άλλες διακρίσεις έτσι ώστε να αναπληρώνουν αυτό που ξέχασαν να κάνουν οι κυβερνώντες την Ελλαδίτσα μας. Ας μην ξεχνάμε όμως το πολιτικό κόστος που θα είχαν τιμώντας ένα πρόσωπο που όχι μόνο ήταν έξω από το κατεστημένο, αλλά έσερνε πίσω του μια επανάσταση που αν και ήταν πολύ ειρηνική, ωστόσο εθεωρείτο πάντοτε επικίνδυνη για την καθεστηκυία τάξη. Αλλά αισθάνομαι πραγματικά ότι δεν περιμένω τίποτα και για τούτο νιώθω ελεύθερος.

Νομίζω ότι πολλοί πολιτικοί προστρέχουν στην ομοιοπαθητική και την χρησιμοποιούν λιγότερο ή περισσότερο, λίγοι όμως έχουν την λεβεντιά ή την ευκαιρία να το ομολογήσουν δημόσια.

Η ομοιοπαθητική είναι πολύ δύσκολη στην εκμάθηση της και γι αυτό δύσκολα μαθαίνεται από έναν μεγάλο στα χρόνια γιατρό. Ο γιατρός που ξεκινάει να μάθει την ομοιοπαθητική δεν θα πρέπει να είναι μεγαλύτερος από 40 ετών. Αλλά και τότε θα πρέπει να έχει μεγάλη έφεση για να αποδώσει. Οι καλύτερες ηλικίες για την εκμάθηση της είναι κάτω από τα 32 χρόνια. Χρειάζεται να υπάρχει ακόμα μεγάλος χώρος ελεύθερος στον εγκέφαλο για να συγκρατήσει όλη αυτή την γνώση που χρειάζεται ο ομοιοπαθητικός γιατρός.

Ο βελονισμός είναι μια θεραπευτική που βασίζεται σε παρόμοιες αρχές όπως και η ομοιοπαθητική. Απ' ότι ξέρω είναι επίσης δύσκολος στην εκμάθηση του, αλλά μπορεί να έχει σημαντικά αποτελέσματα, ιδιαίτερα σε ορισμένες παθήσεις, το ίδιο και η οστεοπαθητική ή η χειροπρακτική. Για τις άλλες δεν γνωρίζω αρκετά για να έχω άποψη. Η εντύπωση μου ωστόσο είναι ότι δεν μπορούν να θεωρηθούν σαν μια σοβαρή εναλλακτική πρόταση. Αυτός είναι ο λόγος που δεν θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στην κατηγορία των εναλλακτικών, αλλά σε μια άλλη κατηγορία παραϊατρικών ή συμπληρωματικών θεραπευτικών.

Η απάντηση είναι ότι δεν μπορεί να υπάρχει ιδανική υγεία σήμερα μέσα στις άθλιες συνθήκες που ζούμε της σωματικής και ψυχικής ρύπανσης, αλλά από την άλλη μεριά εάν δεν υπάρχουν αντίβαρα που να αντισταθμίζουν τις εκφυλιστικές τάσεις του σύγχρονου ανθρώπου, είμαστε όλοι χαμένοι εκ προοιμίου. Η ομοιοπαθητική φέρνει ένα αντιστάθμισμα στην ξέφρενη κατρακύλα του σύγχρονου ανθρώπου που επηρεάζει πολύ βαθιά την συνολική κατάσταση της υγείας του.

Πάρα πολλά. Σήμερα μας καλούν σε συνέδρια και τα πιο ανοιχτά και ανήσυχα πνεύματα άρχισαν να ενδιαφέρονται για την έρευνα. Πάρα πολλά περιστατικά στέλνονται στους ομοιοπαθητικούς από συναδέλφους τους, και γενικά ο ιατρικός κόσμος βλέπει με ανοχή αν όχι με συμπάθεια. Βεβαίως δεν λείπουν οι φανατικοί οι παροπιδιασμένοι ή ακόμα χειρότερα αυτοί που εργολαβικά έχουν αναλάβει την δυσφήμηση της. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν έχουν πια καμιά επίδραση στον κόσμο, αλλά και ανάμεσα στον ιατρικό χώρο θεωρούνται γραφικοί. Οι ξένοι αναγνωρίζουν ότι η πατρίδα μας βρίσκεται κάπου στην κορυφή των χωρών όσον αφορά την ποιότητα και πληρότητα της προσφερόμενης ομοιοπαθητικής (..και η αλήθεια είναι ότι αυτή η άποψη οφείλεται κατά πολύ σε σας). Θα είχαμε δίκιο να πανηγυρίζουμε για κάτι τέτοιο ή είναι μια υπερβολική και μάλλον «φιλελληνική» τοποθέτηση; Ποια είναι η πραγματικότητα; Η πατρίδα μας πράγματι βρίσκεται σε ένα πολύ καλό επίπεδο όσον αφορά τις προσφερόμενες υπηρεσίες, αλλά ακόμα μειονεκτεί σε αριθμούς γιατρών και ακόμα στην γενική αναγνώριση και αποδοχή. Σε αυτά την πρωτοπορία έχει η Γερμανία με την Αγγλία ,την Ολλανδία και το Βέλγιο να ακολουθούν. Σε αυτές τις χώρες δεν τίθεται πια θέμα αναγνωρισημότητας της ομοιοπαθητικής.

Είναι όλα αυτά μαζί! Η Αλόννησος ήταν μια συνειδητή επιλογή που μου πήγαινε ψυχικά. Κατά βάση είμαι άτομο μοναχικό που τα βρίσκω πολύ καλά με τον εαυτό μου και τους πολύ κοντινούς μου ανθρώπους που τους αγαπώ πολύ. Επίσης με ευχαριστεί να ζω στη φύση. Ίσως γιατί αναγκάστηκα όλα αυτά τα χρόνια να μιλάω σε πολυπληθή ακροατήρια και η απομόνωση με ξεκούραζε και με ανανε'ωνε. Βασικά είμαι ένα πολύ ντροπαλό άτομο που με κουράζουν οι συναναστροφές και ιδιαίτερα οι κουβέντες χωρίς νόημα. Εάν όμως κάτι με εμπνέει μπορώ να κάνω μεγάλες παραχωρήσεις. Επίσης εδώ στην μοναξιά και την ησυχία μπορώ να συγκεντρωθώ καλύτερα και να γράψω αυτά που μένουν ακόμα και που είναι πάρα πολλά και όχι μόνο για την ομοιοπαθητική. Και μια είδηση για τους ομοιοπαθητικούς γιατρούς: μόλις τελείωσα το δέκατο τόμο της Materia Medica Viva (Ομοιοπαθητικής Φαρμακολογίας) και θα χρειαστούν άλλοι έξι για να ολοκληρωθεί το έργο. Θα μπορούσε να γίνει αυτό στην τρέλα της Αθήνας;

Να θυμηθούν το πάθος με το οποίο ξεκίνησαν που τους έδινε ζωή και δύναμη.

Συνέντευξη του Γιώργου Βυθουλκα
Από το περιοδικό Ομοιοπαθητική Ιατρική, τεύχος 30