Η οστεοπαθητική επιστημονική προσέγγιση

Η οστεοπαθητική επιστημονική προσέγγιση στην πρόληψη και τις παθήσεις του οργανισμού

Της Μαργαρίτας Παπαδημητρίου -Boulenger, Οστεοπαθητικού D.O., από το περιοδικό Ομοιοπαθητική Ιατρική, τεύχος 26
Dipl. Ε.Ε.Ο. Μεγάλης Βρετανίας, Ιδρυτικού Μέλους Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Οστεοπαθητικών
Προέδρου Ελληνικού Συνδέσμου Οστεοπαθητικών
τ. Καθηγήτριας Εφαρμοσμένης Ανατομίας Κρατικής Σχολής Χορού Τι είναι η Οστεοπαθητική επιστήμη; Πως δημιουργήθηκε; Που διδάσκεται; Γιατί διαφοροποιείται από τη συμβατική ιατρική προσέγγιση; Πολλές φορές βρεθήκαμε αντιμέτωποι με ένα πνεύμα δυσπιστίας και αδιαφορίας από τον επίσημο ιατρικό κλάδο. Από τη μεριά μας αισθανόμαστε, ότι κάπου ο διάλογος δεν γίνεται εύκολα, όταν η θεραπευτική αντιμετώπιση του ίδιου μηχανικού προβλήματος, γίνεται από έναν συμβατικό ιατρό και έναν οστεοπαθητικό.

Ο οστεοπαθητικός θεραπευτής, σπούδασε τη γνώση και την αντιμετώπιση της φυσιολογικής λειτουργίας του σώματος, βάσει της ολιστικής αντίληψης, από την πρώτη χρονιά των σπουδών του (Εικ. 1). Πλάστηκε η επιστημονική του παρατήρηση με τη μηχανική ανάλυση, κατ' εξοχήν. Εν αντιθέσει με την αλλοπαθητική Ιατρική.

Διαμόρφωσε τη λογική της προσέγγισης τόσο στο διαγνωστικό όσο και στο θεραπευτικό μέρος λαμβάνοντας υπόψη τις αιτίες ανισορροπίας στα επιμέρους τμήματα του σώματος, εστιάζοντας το πρωταρχικό ενδιαφέρον στη σπονδυλική στήλη με τις αλληλένδετες σχέσεις της με το υπόλοιπο σώμα: Με το κρανίο, το θώρακα και τη λεκάνη, τα άνω και κάτω άκρα και με τα αντίστοιχα σπλάχνα.

Σύμφωνα με τις επεξηγήσεις του Καθ. Ι.Μ. Koor, PhD, Καθηγητή του Κολεγίου της Οστεοπαθητικής & Χειρουργικής του Kirksville, USA, που διαμόρφωσε την Οστεοπαθητική φυσιολογία (τη Βίβλο των Οστεοπαθητικών), υπάρχουν 4 βασικές αρχές στις δυσλειτουργίες των αρθρώσεων:

1. Οι αρθρώσεις και οι δομές που τις υποβαστούν είναι αιτίες αποδιοργάνωσης, όταν δυσλειτουργούν, στην ανατο μική τους συνοχή, και τη λειτουργικότητα του σώματος.
2. Αυτές οι δυσλειτουργίες έχουν επιμέρους αντιδράσεις, όπως επίσης επηρεάζουν και τη γύρω περιοχή.
3. Είναι σε σχέση άμεση ή έμμεση με άλλες παθολογικές εστίες.
4. Μπορούμε να τις εντοπίσουμε και να τις επηρεάσουμε θετικά στις τοπικές τους αντιδράσεις όπως επίσης και στο σύνολο της δομής του σώματος μέσω ειδικών χειρισμών.

Εικόνα 1: Η ελικοειδής κίνηση είναι η φυσιολογική αιτία για την ενότητα των μυών γύρω από την αρθρική αλυσίδα κατά την διάρκεια μιας συγχρονισμένης κίνησης.

Μια από τις περιπτώσεις που συναντάμε καθημερινά στα κέντρα της δουλειάς μας είναι η περίπτωση ενός ασθενή, του κ. Μ .Χ. 35 ετών, που εργάζεται σε βιοτεχνία ορειχάλκινων ως μηχανοτεχνίτης, όπως μας την περιέγραψε ο ίδιος:

«Καθώς έσκυψα να πάρω μια βίδα ένιωσα έναν δυνατό πόνο στη μέση. Με το πέρασμα της ώρας ο πόνος δυνάμωνε και δεν μπορούσα να κρατήσω ευθεία τη μέση. Μετά δεν μπορούσα να κουνήσω το αριστερό πόδι. Το βράδυ πήγα σε νοσοκομείο. Μου σύστησαν 3 μέρες ακίνητος με μια έντονη φαρμακευτική αγωγή. Μετά από 10 μέρες, το πρόβλημα συνεχιζόταν πιο έντονο. ʼλλαξα ορθοπεδικό. Μου έκανε κορτιζόνη, και να συνεχίσω τα φάρμακα. Μετά από μερικές μέρες είδα κάποια βελτίωση: Φόρεσα ζώνη. Το πρόβλημα όμως συνεχιζόταν. Κάθε τόσο έμενα στο κρεβάτι. Μετά από 1 rh χρόνο έβγαλα μαγνητική, ο γιατρός μου σύστησε εγχείρηση. Όμως φοβόμουν, πέρασα καιρό με πόνους.

Κάποια γνωστή μου, μου σύστησε Οστεοπαθητικό. Πήγα, με εξέτασε, και μου εξήγησε ότι η σπονδυλική μου στήλη είχε άσχημη στάση, δημιουργώντας μου συνεχώς πρόβλημα. Μου έκανε μερικές θεραπείες. Μετά από μια εβδομάδα άρχισα να κινούμαι κανονικά. Ύστερα από μερικούς μήνες δεν αντιμετωπίζω κανένα πρόβλημα. Πάω κατά καιρούς για μια επανεξέταση, σηκώνω βάρη, κινούμαι κανονικά. Εάν ήταν πιο γνωστή η Οστεοπαθητική, εγώ προσωπικά, πιστεύω ότι θα είχε βοηθήσει πάρα πολύ κόσμο με παθήσεις στη μέση».

Εικόνα 2: Ο καθηγητής Dr. Korr αποδεικνύει με το απλό αυτό σχήμα την άμεση σχέση του μυοσκελετικου και σπλαχνικού συστήματος με το κεντρικό νευρικό σύστημα. Τη διασύνδεση του νωτιαίου μυελού με τα αντίστοιχα τμήματα του σώματος, δηλαδή σπλάχνα, μύες, οστά, δέρμα και αγγεία την εκφράζει ως τη οριζόντια διασύνδεση ή μεταμεριο. Οι αντιδράσεις θα πάνε από την περιφέρεια προς το κέντρο του σώματος, δηλαδή τον νωτιαίο μυελό και από το κέντρο προς την περιφέρεια.

Οστεοπαθητική Εκτίμηση

Το ερωτηματολόγιο που διαμορφώνει το οστεοπαθητικό διαγνωστικό από τη μεριά μας είναι εκτενές.

Πρέπει να οριοθετήσουμε πριν απ'όλα ότι, η κάθε περίπτωση εμπίπτει μέσα στον τομέα της δικής μας επιστήμης, δηλαδή της μηχανικής και δυναμικής (ενδεχόμενης) δυσλειτουργίας, που έγινε η αιτία των πόνων του ασθενούς.

Να αποκλείσουμε την περίπτωση αντανακλαστικού πόνου που μπορεί να προέλθει από την Παθολογία ενός σπλάχνου ή μιας κακοήθειας ή άλλης προχωρημένης παθολογίας. Λαμβάνουμε υπόψη τις προηγούμενες ιατρικές εξετάσεις που υπάρχουν στο φάκελο του ασθενούς, ερχόμαστε επίσης σε επαφή με τον θεράποντα ιατρό του.

Μεταμεριακή Διασύνδεση

Ο Καθ. Ι.Μ. Korr αναπτύσσει την άμεση επιρροή της νευρολογικής διασύνδεσης βάσει της φυσιολογίας του Μεταμεριακού Συστήματος (Εικ. 2). Δηλαδή, της οριζόντιας εξάρτησης της φυσιολογίας του σώματος από την νευρολογική διασύνδεση τα αντίστοιχα τμήματα του νωτιαίου μυελού και των περιφερειακών νεύρων, που φεύγουν από τη σπονδυλική στήλη προς την περιφέρεια: μυϊκό σύστημα, συνδετικοί ιστοί, οστέινο ιστό, σπλάχνο, τα αγγεία, το δέρμα κλπ.

ʼρα: κάθε ανισόρροπη, κάθε συμπιεστική κατάσταση, κάθε κίνηση και μικροστροφή των σπονδύλων που ξεπερνά τις φυσιολογικές αντοχές, θα έχει άμεση επιρροή στο ρόλο του νευρικού περιφερειακού συστήματος, όπως επίσης και στα αντίστοιχα παρασπονδύλια γάγγλια του Συμπαθητικού και Παρασυμπαθητικού συστήματος (παρασ. σύστημα, περιοχή άνω αυχενικής μοίρας - ιερή μοίρα).

Οι έρευνες που έγιναν στα εργαστήρια στο Kirksville, συμπεραίνουν ότι, οι διάφορες εκδηλώσεις που δημιουργούνται στις αρθρώσεις που παρουσιάζουν "οστεοπαθητική κάκωση", σύμφωνα με την μετάφραση " Lesion Osteopatique" (FR) η " Osteopathic Lesion" (ENG), είναι άμεσα επηρεασμένες από την ερεθιστικότητα του νευρικού συστήματος.

Η διάγνωση της κάκωσης εμφανίζεται μέσω του ερεθισμού των περιφερικών νεύρων που αντιστοιχούν στα στρώματα του συγκεκριμένου μεταμέριου.

Η θεραπεία της κάκωσης θα ισορροπήσει εκ νέου τις νευρικές παθολογικές εκδηλώσεις, επιβεβαιώνοντας έτσι την οριζόντια μεταμεριακή διασύνδεση.

Με την εφαρμογή των σωστών χειρισμών, οι αρθρώσεις ξαναλειτουργούν σωστά, η κυκλοφορία του αίματος ηρεμεί, τα φαινόμενα του ερεθισμού μειώνονται και τελικά εξαφανίζονται.

Έτσι η διαπίστωση ότι «η δομή καθοδηγεί τη λειτουργία» (La structure gouverne la fonction) αποδεικνύεται αιτιολογημένη και το διαπιστώνουμε στην καθημερινή πρακτική του επαγγέλματος μας.

Ιστορικό της Οστεοπαθητικής Επιστήμης

Από τα πολύ παλιά χρόνια, υπήρξε η ανάγκη στους θεραπευτές να ανακουφίσουν τις πονεμένες περιοχές της σπονδυλικής στήλης ή των άκρων, με διάφορους χειρισμούς.

Στην αρχαία Αίγυπτο, γύρω στο 3.000 π.Χ., βρήκαμε σε κείμενα μέσα σε πάπυρο την περιγραφή αυτών των προσπαθειών. Το ίδιο επίσης στην ʼπω Ανατολή, την Κίνα.

Στην Ελλάδα, ο Ιπποκράτης είχε καταλάβει ξεκάθαρα την άμεση σχέση της σπονδυλικής στήλης με την υγεία του ανθρώπου.

Τα τελευταία χρόνια (1828-1917), ο Αμερικανός Dr. Andrews, διαμορφώνει την κωδικοποίηση των χειρισμών.

Ο Dr. AT. Still παρατηρούσε την εποχή εκείνη τους πρακτικούς χειρισμούς των θεραπευτών. Με την ευκαιρία ενός πονοκεφάλου που ανακουφίστηκε άμεσα, χάρις στην αποσυμπίεση στη βάση του κρανίου, άρχισε να σκέπτεται εντελώς διαφορετικά από την αλλοπαθητική διδασκαλία που είχε διδαχθεί.

Ο Dr. AT. Still ήταν διπλωματούχος του Πανεπιστημίου της Ιατρικής του Kansas City στο Missouri-USA. Μετά δούλεψε ως χειρουργός-ιατρός στον πόλεμο, κατά τη διάρκεια του τότε εμφυλίου πολέμου το 1861-1865 (guerre de Secession).

Η εποχή του Dr. AT. Still ήταν χαρακτηρισμένη με πολύ μικρές γνώσεις της Ανατομίας και της Φυσιολογίας. Τα φάρμακα, στην αποτελεσματικότητα τους, δεν τον ικανοποιούσαν. Μάλιστα διαπίστωνε ότι μάλλον κάλυπταν τα συμπτώματα παρά τα θεράπευαν. Οι λοιμώξεις και η κακή υγιεινή ήταν τα βάσανα των συνανθρώπων του.

Αλλάζει σκεπτικό, από τη θεραπεία μέσω των φαρμάκων πάει στην επίμονη μελέτη της Ανατομίας, προσπαθώντας να καταλάβει τη σχέση της φόρμας των ιστών με τη λειτουργία, δηλαδή τη Φυσιολογία. Τη Δυναμική του σώματος. Προσπαθεί να καταλάβει το ρόλο του κάθε ιστού, και το «Γιατί;» υπάρχει αυτή η διαμόρφωση. Που αντιστοιχεί λειτουργικά;

Ανακαλύπτει το ρόλο και τη σπουδαιότητα των περιτονιών. Αυτόν τον ιστό που περιτριγυρίζει τα κύτταρα και τα οργανώνει σε ιστούς και στρώματα, διασυνδέοντας με σοφία τον έναν ιστό με τον άλλο. Με αποτέλεσμα όλο το σώμα να διαμορφωθεί αρχιτεκτονικά και να μπορέσει να λειτουργήσει βάσει της μηχανικής και της δυναμικής. Χάρις στις περιτονίες, οι ιστοί βρίσκονται σε σύμπνοια χωρίς να εμποδίζει ο ένας τον άλλον κατά το έργο τους.

Έτσι καταλήγουμε στην ΕΝΟΤΗΤΑ του σώματος, με τον άμεσο συσχετισμό των όγκων, της μάζας, του βάρους και της διαρκούς κινητικότητας των οργάνων, με τις δομές στήριξης. Που και αυτές χάρις στην ελαστικότητα τους θα συμβάλλουν στη διαμόρφωση των συνθηκών ισορροπίας του σώματος.

Θα πρέπει το σώμα να παλέψει τη ΒΑΡΥΤΗΤΑ αναπτύσσοντας τις δυνάμεις της αντιβαρύτητας με τον πιο οικονομικό τρόπο. Το σώμα δεν θα πρέπει να εξαντλείται με τις ανισορροπίες που η άσχημη λειτουργία των αρθρώσεων μπορεί να προκαλέσει. Όταν οι μοχλοβραχίονες αλλάζουν, τα βάρη πολλαπλασιάζονται. Η κούραση επέρχεται, η αυτοάμυνα μειώνεται.

Ο Dr. AT. Still εφαρμόζει την καινούργια του τοποθέτηση και θεραπεύει πολλούς ασθενείς. Ξαφνιάζει με τον τρόπο σκέψης του τους συναδέλφους του. αποκτά πολλούς μαθητές και θαυμαστές των τοποθετήσεων του, όπως τον Πρύτανη Πανεπιστημιακής Σχολής της Αγγλίας Dr. Littlejones, και άλλους που θα αναφέρουμε.

Δημιουργεί το πρώτο σχολείο στο Kirksville στις ΗΠΑτον Σεπτέμβριο του 1892. Αναπτύσσει τις αρχές:

1ον) Η δομή διοικεί τη λειτουργία

Ο Dr. AT. Still εκφράζει τη σκέψη αυτή βλέποντας το σώμα στη βιομηχανική του μορφή. Δομή: είναι τα οστά, οι μύες, οι σύνδεσμοι, οι περιτονίες, τα όργανα, οι αδένες, το δέρμα ... Λειτουργία: προσδιορίζει το ρόλο που παίζουν τα οργανωμένα σύνολα των ιστών στον οργανισμό (πέψη, αναπνοή, αιμάτωση κλπ.).

Θεωρεί το σώμα σαν μια μηχανή πολύ τέλεια, γερή και ευαίσθητη συγχρόνως. Όταν όλα τα εξαρτήματα είναι στη σωστή τους θέση, καλά προσαρμοσμένα, το ένα σε σχέση με το άλλο. Γλιστρούν σωστά, κατά την κίνηση, χωρίς να δημιουργούνται τριβές, χωρίς σπατάλη της ενέργειας. Εάν τμήμα του σώματος δεν λειτουργεί σωστά μέσα στο σύνολο θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις της πάθησης.

2ον) Η ενότητα του σώματος

Το ανθρώπινο σώμα διαμορφωμένο από τα κύτταρα, τα ίδια συγκροτημένα σε ιστούς, όλα λειτουργούν σε μια αλληλένδετη εξάρτηση. Ελεγμένα από την ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ.

Η ομοιόσταση είναι η δυνατότητα του οργανισμού μας να ξαναβρίσκει την ταλαντευμένη ισορροπία του μεταξύ του φυσικού, του διανοητικού και βιοχημικού πεδίου.

3ον) Η αυτοθεραπεία

Εδώ θα μπορούσαμε να ταυτίσουμε την όλη τοποθέτηση του AT. Still με αυτή του Claude Bernard ότι το μικρόβιο αντιμετωπίζεται από τον οργανισμό, φθάνει το «έδαφος», ο οργανισμός, να είναι γερός.

4ον) Ο νόμος της αρτηρίας

«Εκεί που η κυκλοφορία του αίματος είναι καλή η αρρώστια δύσκολα θα εγκατασταθεί». Δηλαδή η καλή δυνατότητα για τη ροή του αίματος, είναι βασική προϋπόθεση της άμυνας.

Με δέος βλέπουμε, σε όλο το σκεπτικό του πατέρα της οστεοπαθητικής, την έννοια της πραγματικής παρέμβασης στην ισορροπία των οργάνων και των ιστών, για να μπορέσουν με τη σειρά τους να λειτουργήσουν, να κινηθούν, να ... ζήσουν, χωρίς τη χειρουργική παρέμβαση, χωρίς τη γρήγορη προσφυγή στο φάρμακο.

Η καλή γνώση της Ανατομο-φυσιολογίας, η γνώση του «normal» θα μπορέσει με τους οστεοπαθητικούς χειρισμούς να επανορθώσει το «anormal».

Οι τοποθετήσεις του Dr. AT. Still είχαν μεγάλες δυσκολίες να διεισδύσουν στον ιατρικό συμβατικό κλάδο. Μια εποχή, που επίσης οι θεωρίες του Pasteur είχαν μεγάλη επιρροή και ενίσχυαν τη χρήση των φαρμάκων, των αντιβιοτικών για τη γρήγορη αντιμετώπιση των λοιμώξεων. Όμως σε πείσμα της αλήθειας, ο Still και οι μαθητές του διαμορφώνουν σχολές στην Αυστραλία, την Αγγλία με πρωτεργάτη τον Καθηγητή Little-Johns, τους Maitres της Οστεοπαθητικής Harold I. Magoun D.O. KOIW.G. Sutherland D.O., μελετητή της κίνησης του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, Οστεοπαθητική Κρανιο-Ιερό οστό (Cranio-Sacral), τον H.V. Hoover D.O., D'Fryette D.O., Καθηγητή I. Koor, Denis Brouker (Μεγ. Βρετανία), Ο Lannoye, John E. Viledger (Αμερικανός καθηγητής στο Κολέγιο της Οστεοπαθητικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Michigan), και πολλοί άλλοι για να μην αναφερθώ εκτενώς στους σύγχρονους ερευνητές.

Τα τελευταία χρόνια έγιναν τεράστιες προσπάθειες από τη μεριά των συναδέλφων για να μπορέσουν να «βγάλουν» την Οστεοπαθητική από την «Προϊστορία» στην «Ιστορία».

Αυτή η σημαντικότατη στιγμή ήταν το ψήφισμα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 29 Μαΐου του 1997 (ημέρα Παρασκευή μεταξύ των ωρών 11:00-13:30, μετά από μια πολυτάραχη συζήτηση μεταξύ των ευρωβουλευτών), με το όνομα «Rapport sur le statut des Medicines non convention-nelles».

Αυτή η ημερομηνία έδωσε τη δύναμη της προώθησης των προσεγγίσεων της υγείας από ένα «άλλο πρίσμα». Ένα πρίσμα διαφορετικό από την αλλοπαθητική ιατρική προσέγγιση.

Έδωσε το άνοιγμα να δοθούν οι δυνατότητες στον ασθενή να έχει το δικαίωμα της επιλογής της θεραπείας του. Ένα ιερό δικαίωμα. Από τις 29 Μαΐου 1997 και μετά, τα κράτη-μέλη της Κοινότητας, είναι υποχρεωμένα να κάνουν την ερευνητική τους εργασία με τους σοβαρούς και υπεύθυνους φορείς, των Οστεοπαθητικών.

Στις 17 Ιουνίου 1998 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφασίζεται ένα πρόγραμμα στην έρευνα για την αποτελεσματικότητα των Πειθαρχείων της μη συμβατικής ιατρικής.

Σιγά-σιγά, κάθε κράτος διαπιστώνει την αθρόα συρροή των ασθενών προς τις πειθαρχίες της μη συμβατικής ιατρικής, όπως η Ομοιοπαθητική, ο Βελονισμός, η Οστεοπαθητική, η Χειροπρακτική. Το ποσοστό είναι εντυπωσιακό, περισσότερο του 50%. Έτσι κατ' ανάγκην μπαίνουν στο δρόμο της νομιμοποίησης.

Τελευταία η Γαλλία (μετά από την Αγγλία και το Βέλγιο) μέσω της τοποθέτησης του Υπουργού Υγείας Bernard Kouchner ότι «η νομιμοποίηση πρέπει να πραγματοποιηθεί μέσα στα πλαίσια της ελεύθερης επιλογής του ασθενούς». Στην Ελβετία υπάρχουν 5 περιοχές (cantons) που έχουν νομιμοποιήσει την Οστεοπαθητική.

Η οργάνωση του επαγγέλματος της οστεοπαθητικής είναι διαμορφωμένη από την Ομοσπονδία Οστεοπαθητικών Ευρώπης με έδρα τις Βρυξέλες (FOE) Federation Osteopathes Europeenne siege. (CEPLIS, 70 Coudenberg, B-1000 BRUSSELS.) To έργο της Ομοσπονδίας είναι να ανυψώσει το επίπεδο των σπουδών και να ελέγχει την ποιότητα των διπλωμάτων στην Ευρωπαϊκή Επικράτεια.

Η χώρα μας είναι μέλος της Ομοσπονδίας Οστεοπαθητικών Ευρώπης. Για περισσότερες πληροφορίες για την Οστεοπαθητική : www.osteopathygr.com