Η κατάρα του πειράματος του Benveniste

Το ιστορικό

Το 1988 το μεγαλύτερο σε μέγεθος Πανεπιστήμιο της Αμερικής, το Temple University στην Φιλαδέλφεια προσκάλεσε 25 επιστήμονες από όλο τον κόσμο, όλοι καθηγητές πανεπιστημίων, μεταξύ αυτών και δυο νομπελίστες, όπου είχα την τιμή επίσης να προσκληθώ. Μας έβαλαν σε ένα ωραίο ξενοδοχείο στις Βερμούδες και ξεκινήσαμε μια ανταλλαγή απόψεων πάνω σε προχωρημένες θέσεις της επιστήμης.

Ο τίτλος του Συνεδρίου ήταν Frontier Science. Σε αυτή την αξιοσέβαστη ομήγυρη είχε προσκληθεί και ο Γάλλος αλλεργιολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο στο Παρίσι, D. Benveniste, ο οποίος παρουσίασε τα «εκπληκτικά» υποτίθεται αποτελέσματα μιας in vitro έρευνας, που έδειχναν ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι μια αλλεργιογόνος ουσία που προερχόταν από το κεντρί της μέλισσας και που προκαλούσε αποκοκκίωση στα in vitro βασεόφιλα εάν την έδινε σε υψηλή αραίωση και δυναμοποίηση, πέρα από το νόμο του Avogadro, είχε το ίδιο αποτέλεσμα: προκαλούσε επίσης αποκοκκίωση στα in vitro βασεόφιλα.

Το θέμα ήταν εντυπωσιακό για όλους τους παρόντες και υποτίθεται ότι απεδείκνυε την δράση των υψηλών δυναμοποιήσεων των ομοιοπαθητικών φαρμάκων.

Όταν το άκουσα δεν μπορούσα να πιστέψω στα αυτιά μου. Αυτό που έλεγε ήταν εντελώς αδύνατον και αντίθετο προς την θεωρία, αλλά και την πράξη της ομοιοπαθητικής. Προσπάθησα να παρέμβω με την διαφωνία μου ότι αυτό που έλεγε ήταν αντίθετο προς την θεωρία της ομοιοπαθητικής. Η αντίδραση του Benveniste ήταν τόσο βίαιη που μπροστά σε αυτή την τόσο σοβαρή επιστημονική ομήγυρη δεν μπορούσα να συνεχίσω και σταμάτησα την αντιπαράθεση. Ωστόσο ένας άλλος καθηγητής παθολογίας, ο Zvi Bentwitch, που ήταν παρών στην ομιλία και που επρόκειτο να επαναλάβει το ίδιο πείραμα με πλησίασε και μου ζήτησε εξηγήσεις. Του είπα ότι η δράση των υψηλών δυναμοποιήσεων είχε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που υποστήριζε ο Benveniste. Μια υψηλή δυναμοποίηση θεραπεύει τα συμπτώματα που έχουν προκληθεί από την χημική ουσία, δεν προκαλεί ποτέ τα ίδια συμπτώματα. Διαφορετικά δεν θα ήταν δυνατόν να θεραπεύσουμε κανένα σύνδρομο ή ασθένεια με το «όμοιο» φάρμακο σε υψηλή δυναμοποίηση, εφόσον θα προκαλούσαμε επιπλέον συμπτώματα, δηλαδή μεγαλύτερη ζημιά. Τόσο απλή ήταν η σκέψη. Και δεν μπορεί κανείς να φανταστεί ότι εάν μια ουσία είναι ας πούμε νεφροτοξική σε μεγάλες δόσεις, σε υψηλή δυναμοποίηση και αραίωση της πέρα από το νόμο του Avogadro θα είναι επίσης νεφροτοξική.

Ο καθηγητής Zvi Bentwitch κατάλαβε αμέσως τον συλλογισμό μου και απέσυρε την πρόταση του να επαναλάβει το πείραμα στο Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, όπου ήταν καθηγητής. Έτσι σώθηκε από τον διασυρμό.

Την άλλη ημέρα ο Benveniste ζήτησε από τους παρόντες καθηγητές να ασκήσουν την επιρροή τους (και τι επιρροή φαντάζεται κάποιος), έτσι ώστε το διεθνούς φήμης επιστημονικό περιοδικό Nature να δημοσιεύσει την εργασία του. Όταν το άκουσα τρόμαξα. Ζήτησα αμέσως από τον καθηγητή Zvi Bentwitch να παρέμβει, μια και ήσαν φίλοι με τον Benveniste, ώστε να μην δημοσιευθεί μια τέτοια έρευνα που με λάθος στοιχεία , υποτίθεται ότι θα στήριζε την ομοιοπαθητική. Του είπα μάλιστα ότι εάν δημοσιευθεί αυτή η εργασία θα γίνει μπούμερανγκ για την ομοιοπαθητική. Όπως και έγινε!..

Ο Benveniste ήταν ανένδοτος. Το περιοδικό Nature δημοσίευσε τελικά την εργασία του, αλλά συγχρόνως σύστησε μια επιτροπή έρευνας που επισκέφθηκε τον Benveniste στο εργαστήριο του στο Παρίσι ζητώντας του να επαναλάβει το πείραμα και να τους δείξει τα αποτελέσματα και από εκεί και ύστερα άνοιξαν οι ασκοί του Αιόλου, όχι μόνο για τον Benveniste, που έχασε τα πάντα, αλλά κυρίως για την ομοιοπαθητική, όπου βγήκε η φήμη ότι δεν μπορούσε να αποδείξει τίποτα.

Οι συνέπειες

Εκτός από τις άλλες επιπολαιότητες ο Benveniste έκανε και μια άλλη απίθανη κουταμάρα. Διακήρυξε ότι σύμφωνα με το πείραμα ...το νερό είχε μνήμη! Μεγάλα λόγια χωρίς καμιά απόδειξη και καμιά ουσία. Πιστεύω ότι ποτέ άλλοτε μια αλήθεια δεν είχε κακοποιηθεί τόσο βάναυσα, ώστε να υποστηρίζεται από λάθος πείραμα και λάθος ερμηνεία και έτσι το τελικό αποτέλεσμα να φαίνεται γελοίο ή απαράδεκτο. Μετά από αυτό το πείραμα και την γελοιοποίηση του Benveniste πολλά ερευνητικά προγράμματα που είχαν προγραμματισθεί από σοβαρά εργαστήρια ανά τον κόσμο σε σχέση με την ομοιοπαθητική ανεστάλησαν. Έτσι η κατάρα ενός λανθασμένου πειράματος, που δημοσιοποιήθηκε όσο κανένα άλλο, έριχνε την σκιά της για πολλά χρόνια επάνω στην επιστημονική κοινότητα.

Πέρασαν περισσότερα από δέκα χρόνια και ένα άλλο εργαστήριο στην Αγγλία ανέλαβε πριν δυο χρόνια να αποδείξει ότι τελικά ο Benveniste είχε δίκιο. Αυτή τη φορά το BBC μέσω του προγράμματος Horizon αποφάσισε να βιντεοσκοπήσει το πείραμα. Το πείραμα επαναλήφθηκε και φυσικά απέτυχε. Το πρόγραμμα του BBC κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η ομοιοπαθητική εφόσον δεν είχε καμιά δράση στις καλλιέργειες των κυττάρων in vitro δεν μπορούσε να έχει και καμιά άλλη δράση.

Το μέλλον

Η όλη ιστορία ήταν απαράδεκτη και για τούτο έκανα παρέμβαση στο BBC διαμαρτυρόμενος. Η παρέμβαση μου προκάλεσε την απάντηση του BBC. Μπορείτε να δείτε και τα δύο κείμενα στη συνέχεια του άρθρου αυτού. Κατόπιν δημοσιοποίησα την διαμαρτυρία μου στην επιστημονική σελίδα στο website του BBC. Η παρέμβαση μου προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις από διάφορους επιστήμονες που ο αναγνώστης μπορεί να τις διαβάσει στην ιστοσελίδα του BBC στο τμήμα science postings.

Σαν αποτέλεσμα αυτής της παρέμβασης έγινε μια αντιπρόταση για έρευνα από το Ισραήλ μέσα από την ιστοσελίδα την οποία αποδέχτηκα και την οποία ο παραγωγός του προγράμματος Horizon του BBC βρήκε ενδιαφέρουσα και θα ήθελε να βοηθήσει! Στο επόμενο τεύχος θα δημοσιεύσουμε το πρωτόκολλο με τη νέα αποδεκτή από εμάς πρόταση έρευνας.

Σημασία για όλους τους επιστήμονες που θέλουν να ασχοληθούν με την έρευνα έχει να μην παίρνουν πρωτοβουλίες χωρίς προηγουμένως να συμβουλευτούν έμπειρους ομοιοπαθητικούς, που γνωρίζουν καλά την θεωρία, αλλά και την πράξη της ομοιοπαθητικής.

Του Γ. Βυθούλκα
Από το περιοδικό Ομοιοπαθητική Ιατρική, 2004