Ενα μεγάλο πρόβλημα για τη συμβατική Ιατρική

Οι ανεπιθύμητες δράσεις των συμβατικών φαρμάκων βρίσκονται μόνον αφού τα φάρμακα κυκλοφορήσουν στην αγορά

Η παρακολούθηση των δυνητικών ανεπιθύμητων δράσεων ενός νέου φαρμάκου είναι ένας εφιάλτης για το μέσο γενικό γιατρό στην Αγγλία. Βέβαια, γνωρίζουμε ότι κανένας δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι ένα φάρμακο είναι ασφαλές παρά μόνον εάν κυκλοφορήσει στην αγορά για χρόνια και ακόμα και τότε δεν είμαστε σίγουροι ότι οι ανεπιθύμητες δράσεις δεν παραμονεύουν σε κάποιο σημείο.

Σοβαρές ανεπιθύμητες δράσεις -ή δυσμενείς δράσεις του φαρμάκου όπως τις αποκαλούν οι γιατροί- συνήθως ανακαλύπτονται μετά από χρόνια αφού κυκλοφορήσει το φάρμακο στην αγορά. Τώρα σε μια μελέτη στις Η.Π.Α., η οποία πρώτη αναλύει το «μαύρο κουτί», ή τις προειδοποιήσεις των ανεπιθύμητων δράσεων στον Επίσημο Αμερικανικό Οδηγό Φαρμάκων - Ιατρική βιβλιογραφία στην οποία ανατρέχουν στην καθημερινή τους πράξη - συστήνει στους γενικούς γιατρούς να αποφεύγουν τη χρήση νέων φαρμάκων εάν είναι διαθέσιμα ως εναλλακτική λύση τα παλαιότερα, πιο καθιερωμένα φάρμακα. (JAMA 2002:2215-20; 2273-5, "Timing of New Black Box Warnings and Withdrawals for Prescription Medications").

Σύμφωνα με τις ίδιες προειδοποιήσεις εάν οι γενικοί γιατροί πρέπει να χρησιμοποιήσουν το τελευταίο φάρμακο οφείλουν να ενημερώσουν τους ασθενείς τους ότι το φάρμακο έχει χρησιμοποιηθεί για περιορισμένο χρόνο και ότι η ασφάλεια του δεν έχει αποδειχθεί, κΠαι παράλληλα να παρακολουθούν στενά τους ασθενείς τους. Η μελέτη προτείνει επίσης ότι η ετικέτα των φαρμάκων πρέπει να δείχνει εμφανώς αν το φάρμακο έχει εγκριθεί και κάθε αλλαγή πρέπει να τονίζεται και να καταγράφεται χρονολογικά.

Όταν ανακαλύπτεται μια σοβαρή ανεπιθύμητη δράση, πρέπει επίσης να αναγράφεται στην ετικέτα παρόμοιων φαρμάκων. Μετά από όλα αυτά, τα νέα στοιχεία για την δράση των φαρμάκων μπορεί να καθορίζουν εάν ο γενικός γιατρός θα τα συνταγογραφήσει ή όχι.

Στις Η.ΠΑ, σχεδόν 20 εκατομμύρια ασθενείς πήραν το λιγότερο ένα από τα πέντε φάρμακα που ο ιατρικός «φύλακας» της χώρας -η επιτροπή τροφίμων και φαρμάκων (FDA), τα απέσυρε από την αγορά μεταξύ Σεπτεμβρίου 1997 και Σεπτεμβρίου 1998. Τρία από τα πέντε φάρμακα ήταν καινούργια, κυκλοφορούσαν στα φαρμακεία λιγότερο από δύο χρόνια.

Το πιο σημαντικό που λέει η μελέτη, είναι ότι επτά φάρμακα εγκεκριμένα από το 1993 και αποσυρμένα από την αγορά, μπορεί να έχουν συμβάλλει στο θάνατο 1.002 ανθρώπων. Όμως τίποτε δεν θα εξαλείψει πλήρως τον κίνδυνο μη αναμενόμενων ανεπιθύμητων δράσεων. «Καινούριες θεραπείες είναι σημαντικές» λένε οι συγγραφείς, «αλλά όταν υπάρχουν ήδη δοκιμασμένες, αποτελεσματικές και ασφαλείς θεραπείες, κάθε νέο φάρμακο πρέπει να θεωρείται ως μαύρο κουτί.»

Της Αθηνάς Ξανθάκου, Ομοιοπαθητικού, Παιδιάτρου
Από το περιοδικό Ομοιοπαθητική Ιατρική, τεύχος 28, 2002