ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Με τον όρο ατομική κλινική ικανότητα, καταδεικνύουμε την ικανότητα και την ικανότητα κρίσεως που ο καθένας από τους κλινικούς ιατρούς αποκτά διαμέσου της κλινικής εμπειρίας και της κλινικής πρακτικής.

Με τον όρο καλύτερη διαθέσιμη εξωτερική απόδειξη εννοούμε τις σημαντικές κλινικλες έρευνες, που συνήθως προκύπτουν από την επιστημονική βάση της ιατρικής, αλλά κυρίως από τις κλινικές μελέτες οι οποίες σαν στόχο έχουν τις ανάγκες του εκάστοτε ασθενούς

Οι καλοί ιατροί χρησιμοποιούν τόσο την δική τους ατομική ικανότητα η οποία προκύπτει από την εμπειρία, όσο και την καλύτερη εξωτερική απόδειξη, αλλά καμμία από τις δύο πηγές από μόνη της δεν είναι επαρκής.

Συνεπώς: Η ΕΒΜ σημαίνει την ολοκλήρωση της ατομικής κλινικής ικανότητας του κάθε ιατρού με την καλύτερη διαθέσιμη εξωτερική απόδειξη (η οποία προκύπτει από κλινικές μελέτες).

Τίθεται όμως το ερώτημα:
Με βάση τον ανωτέρω ορισμό είναι η ομοιοπαθητική μια ιατρική που βασίζεται σε αποδείξεις;

Α. Ατομική κλινική ικανότητα

Η Ομοιοπαθητική είναι μια θεραπευτική μέθοδος που αναπτύσσεται περίπου τα τελευταία 200 χρόνια. Τον ίδιο χρονικό διάστημα υπέστη σημαντικές αλλαγές αλλά και εμβαθύνσεις, αλλά οι αρχικές θεωρητικές και πρακτικές βάσεις που διατυπώθησαν επιβεβαιώθησαν συνεχώς και αδιαλείπτως από την εμπειρία χιλιάδων ιατρών που την ασκούσαν. Π.χ., οι ομοιοπαθητικοί ιατροί χρησιμοποιούν ακόμα και σήμερα τα φάρμακα τα οποία μελετήθηκαν πρίν από 150 χρόνια. Αυτή η παράδοση, η οποία συνεχώς εμπλουτιζόταν από την κλινική πρακτική, είχε σαν αποτέλεσμα την απόκτηση σημαντικής κλινικής ικανότητας των ομοιοπαθητικών ιατρών.

A. Εξωτερικές αποδείξεις οι οποίες προκύπτουν από κλινικές ερευνητικές μελέτες.

Το ΕΒΜ ξεκαθαρίζει ότι η μεγάλη συνεισφορά της κλινικής πρακτικής προέρχεται από τις κλινικές ερευνητικές μελέτες "patient-oriented" δηλαδή εκείνες οι οποίες επικεντρώνονται στην απάντηση των ασθενών στα διάφορα φάρμακα καθώς επίσης και στις ανάγκεςτων ιδίων των ασθενών. Ο διαχωρισμόε στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι πολύ σημαντικός και τούτο διότι ένα μέρος των γνώσεων της κλινικής ιατρικής σήμερα προέρχεται από τις βασικές επιστήμες (όπως η χημεία, φυσική κλπ.) αλλά και σε έρευνες οι οποίες διενεργούνται πάνω σε ιστούς, όργανα και ζώα: η ΕΒΜ επιπλέον υπογραμμίζει, ότι για την κλινική ιατρική η μεγαλύτερη γνωστική συνεισφορά προέρχεται από έρευνες σε ανθρώπους.

Στο συνολό τους ΟΙ γνώσεις που αφορούν την Ομοιοπαθητική προκύπτουν από έρευνες "patient-oriented" δηλαδή από μελέτες οι οποίες γίνονται σε ανθρώπους με σκοπό να αποκαταστήσουν την υγεία των ασθενών. Οπως είναι γνωστό στη συμβατική ιατρική οι αρχικές κλινκές μελέτες-δοκιμές για τα νέα φάρμακα γίνονται σε ζώα και σε μια δεύτερη φάση στον άνθρωπο, στην ομοιοπαθητική οι κλινικές δοκιμές για τα νέα φάρμακα (αυτά που ονομάζονται provings) γίνονται μόνο στον άνθρωπο. Συνεπώς γίνεται κατανοητό ότι η Ομοιοπαθητική πληρεί όλες τις προϋποθέσεις και τους κανόνες της ΕΒΜ: μπορούμε δηλαδή να μιλήσουμε πλέον για Evidence Based Homeopathy (EBH).

3. Πώς μπορούμε όμως να εφαρμόσουμε στην πράξη το ΕΒΗ;

Evidence Based Homeopathy (EBH): σημαίνει ολοκλήρωση της

Ο τελικός στόχος είναι η λήψη των σωστών δυνατών αποφάσεων για την θεραπεία του εκάστοτε ασθενούς. Γίνεται λοιπόν εμφανές, ότι μια βασική έννοια της EBM (και κατά συνέπεια της ΕΒΗ) είναι εκείνη της αξιόπιστης πληροφορίας, δηλαδή εκείνης της πληροφορίας πάνω στην οποία μπορεί να στηριχθεί η κλινική απόφαση.

Τι είναι όμως «η Κατοχυρωμένη Κλινική Ομοιοπαθητική εμπειρία;» σε ποιες παραμέτρους βασίζεται αυτή; Πώς μπορούμε να επιτύχουμε αξιόπιστες πληροφορίες από την δικιά μας ή την εμπειρία άλλων συναδέλφων;

Μερικές μεθοδολογικές σημειώσεις:

1. Το ιστορικό του ασθενού$ ΠΡΕΠΕΙ να γράφεται με τρόπο ξεκάθαρο και πάντα ανιχνεύσιμο όταν το χρειαστούμε (π.χ. γράφουμε με τρόπο καθαρό όπως έκανε ο Schmidt o οποίος έγραφε σαν να δακτυλογραφούσε ένα κείμενο!!!)

2. Τα δεδομένα πρέπει να είναι διαθέσιμα σε άλλους ομοιοπαθητικούς ιατρούς (αρκεί να διασφαλίζεται το ιατρικό απόρρητο) Αν τώρα συνθέσουμε το Ι +2, συμπεραίνεται ότι το ιατρικό έντυπο (φάκελλος) των ασθενών πρέπει να παρουσιάζεται σε φορματ για computer: αυτό όπως γίνεται εύκολα κατανοητό επιτρέπει μια αποτελεσματική ανταλλαγή δεδομένων και την διαφάνεια στις διαδικασίες αλλά και στα αποτελέσματα.

3. Τα κλινικά περιστατικά τα οποία θεωρούνται αξιόπιστα ΠΡΕΠΕΙ να έχουν ένα επαρκές follow-up (ξεχωριστό για τις οξείες και τις χρόνιες περιπτώσεις) με στόχο να μπορούμε να εξάγουμε οποιαδήποτε πληροφορία ή και συμπέρασμα της κάθε περίπτωσης ξεχωριστά.

4. Στις κλινικές περιπτώσεις στις οποίες μετράται (τουλάχιστον κατά ένα μέρος) η αποτελεσματικότητα του φαρμάκου με βάση τις μεταβολές σε βιοχημικές ή εργαστηριακές εξετάσεις, πρέπει να περιλαμβάνουν εξετάσεις (βιοχημικές ή εργαστηριακές) πριν και μετά την λήψη του ομοιοπαθητικού φαρμάκου οι οποίες και αποτελούν αποδεικτικά στοιχεία για την έκβαση του ασθενούς.

5. Οι κλινικές περιπτώσεις οι οποίες χρησιμοποιούνται για την βελτίωση και τον εμπλουτισμό των πληροφοριών της Ομοιοπαθητικής βιβλιογραφίας (Materia Medica & Repertory) πρέπει να είναι συμβατές με τις παραμέτρους με τις οποίες αυτά τα βιβλία γράφτηκαν. Διαφορετικά, ιδίως όσον αφορά το repertory, αρκετές από τις νεώτερες προσθήκες είναι τελείως ασύμβατες με τις αρχικές παραμέτρους του ρεπερτορίου του Kent.

6. Σε κάθε κλινκή περίπτωση που παρουσιάζεται, πρέπει να περιγράφεται ξεκάθαρα η ομοιοπαθητική μεθοδολογία αναφοράς. Αν η περίπτωση παρουσιάζει σημαντικές νέες μεθοδολογικές προσεγγίσεις σε σχέση με την δηλωθείσα μεθολογία αναφοράς, αυτές οι νέες προσεγγίσεις θα πρέπει να εκφραστούν ξεκάθαρα.

7. Οι δηλώσεις που αφορούν: α) τα επιτευχθέντα κλινικά αποτελέσματα β) τα χρησιμοποιηθέντα φάρμακα γ) και οι δυναμοποιήσεις που χρησιμοποιήθησαν περισσότερο.

Πρέπει να είναι στηριγμένες επιστημονικά (σε πόσεε περιπτώσεις βασίζονται οι δηλώσεις μου; Ο ερευνητής-ιατρός-συγγραφέας έκανε συστηματική επαλήθευση των στατιστικών του δεδομένων; Οι ερευνητές - ιατροί έχουν ελέγξει ενδελεχώς τα δεδομένα τα οποία παρουσιάζουν;)

Τι σημαίνει: συστηματική έρευνα της κλινικής ομοιοπαθητικής βιβλιογραφίας;

1. Τα δεδομένα της Materia Medica Omeopatica και του Repertory συνήθως αποτελούν αποδείξεις απο παλαιότερα δεδομένα. Συχνά οι αρχικές πηγές προσφέρουν μια μεγαλύτερη ακρίβεια και μια μεγαλύτερη ποσότητα πληροφοριών από τις επόμενες, χρονολογικά μιλώντας, πηγές πληροφόρησης.

2. Όταν μια πληροφορία χρησιμοποιείται στην Ομοιοπαθητική με στόχο την μελέτη και την επιστημονική απόδειξη η πρώτη ερώτηση είναι:

Αυτό σημαίνει ότι στην καθημερινή κλινική πράξη ότι οι κλινικές αποφάσεις θα πρέπει να βασίζονται ΚΥΡΙΩΣ στην αρχική materia medica (όπως του Hanhemann, Allen, Hering)

3. Πως όμως να χρησιμοποιήσουμε τα δεδομένα από τα Ομοιοπαθητικά περιοδικά; Από τα ανωτέρω μπορούμε να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα έστω και προσωρινά:

Α. Το ΕΒΗ είναι απαραίτητο για την αύξηση των γνώσεων στην Ομοιοπαθητική και την καλύτερη επικοινωνία με άλλους κλάδους της ιατρικής.

B. Απαιτεί όμως μια βαθειά επισκόπηση και γνώση του τρόπου με τον οποίο ενεργούν και σκέπτονται η πλειονότητα των Ομοιοπαθητικών ιατρών.

Γ. Η αυτοαναφορά των Ομοιοπαθητικών ιατρών είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο στην εφαρμογή του ΕΒΗ και γενικότερα της επικράτησης μιας κριτικής στάσης και οπτικής αλλά και ενδογενούς επιστημονικής άποψης της Ομοιοπαθητικής.

Δ. Η εργασία προς την κατεύθυνση του ΕΒΗ επιφέρει μια σημαντική εμβάθυνση της κλινικής αλλά και της Ομοιοπαθητικής βιβλιογραφίας σύμφωνα με τις υποδείξεις του Hahnemann.

«Το ύψιστο ιδανικό της θεραπείας είναι η ταχεία, ήπια, μόνιμη αποκατάσταση της υγείας .. σύμφωνα με αρχές που κατανοούνται σαφώς»

Τζουλιάνα Κομίν-Αντωνοπούλου,
Κλασική Ομοιοπαθητική Ιατρική, Αθήνα

Βιβλιογραφία

1. Sackett DL et al. Evidence based medicine. Churchill Livingstone 1998: pp. 2.
2. Sackett d et al. evidence - Based medicine: what it is and what it isn't?. BMJ I996;3I2:7I.
3. In competency: A shared vision.To achieve excellence in clinical research, quality patient care and cost-effectiveness/efficiency.
www.ohrom.cc.nih.gov/train/competency/comppolicy.html, visited 5-6-2006.
4. Skills for Health Competence Database in: GENS: Support individuals During following clinical/therapeutic activities.
www.skillsforhealth.org.uk/viewcomp.php?id=2564#top, visited 5-6-2006.
5. Le evidenze scientifiche dell Omeopatia.
www.omeopatia.org/sub_index/prove_efficacia_attuali.pdf, visited 5-6-2006.