Πως δρα το ομοιοπαθητικό φάρμακο

ΣΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΜΟΡΙΩΝ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

Στο διεθνούς φήμης επιστημονικό περιοδικό Chemistry in Britain δημοσιεύτηκε πρόσφατα μια ερευνητική εργασία που εξηγεί τη δράση του ομοιοπαθητικού φαρμάκου, από το οποίο άρθρο του Lionel Milgrom σας δίνουμε σήμερα ένα απόσπασμα, σε μετάφραση της ομοιοπαθητικού - παιδιάτρου Αθηνάς Ξανθάκου. Σημειώνουμε ότι την ίδια εξήγηση είχαν δώσει σε μια εντυπωσιακή ανακοίνωση στο Διεθνές Συνέδριο Ομοιοπαθητικής Ιατρικής το 1989 στην Αθήνα μια ομάδα Ελλήνων που αποτελούνταν από τον διευθυντή του Δημόκριτου Γ. Αναγνωστάτο, τον Αναπληρωτή Διευθυντή Παθολογικής Κλινικής ΕΣΥ Π. Γαρζώνη, τη γιατρό Α.Ταβουξόγλου και τον Γ. Βυθούλκα.

---

Πώς μπορεί ένα πάρα πολύ αραιωμένο φάρμακο να ασκεί κάποια επίδραση, πόσο μάλλον θεραπευτική; Πρόκειται για ένα από τα βασικά αξιώματα της Ομοιοπαθητικής, που δεν επιδέχεται λογική ερμηνεία. Όσο απίστευτο και να φαίνεται, η ιδέα αυτή έχει αρχίσει πρόσφατα να αποκτά επιστημονική βάση. Μία ομάδα επιστημόνων στην Κορέα ανακάλυψαν ότι όταν συγκεκριμένες ουσίες αραιώνονται στο νερό, τα μόρια συνενώνονται αντί να απομακρύνονται, όπως θα νόμιζε η κοινή λογική.

Καθώς η αραίωση αυξάνει, τα συσσωματώματα μεγαλώνουν περισσότερο, ώστε να αλληλεπιδρούν με τους βιολογικούς ιστούς. Μερικοί βιοχημικοί θεωρούν ότι τα πολύ αραιωμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται από τους ομοιοπαθητικούς γιατρούς, μπορεί τελικά να είναι αποτελεσματικά.

Οι Kure Geckeler και Shashadhat Samol στο Ινστιτούτο Επιστήμης και Τεχνολογίας Kwangju εξέτασαν μια νέα τάξη υδατοδιαλυτών φουλερενίων (αλλοτροπικές ενώσεις άνθρακα) συζευγμένων με κυκλο-δεξτρίνες. Αυτές έχουν μια ευρεία χαρακτηριστική κορυφή στο υπεριώδες φάσμα ακτινοβολίας γύρω στα 400 nm λόγω της συσσωμάτωσης των φουλερενίων στο νερό.

Ενώ χρησιμοποιούσαν σκέδαση δέσμης φωτός Laser για να εξερευνήσουν το μέγεθος των συσσωματωμάτων αυτών, προέκυψε κάτι ενδιαφέρον: μετά από κάθε διαδοχική αραίωση, είδαν το μέγεθος των σωματιδίων του συσσωματώματος φουλερένια-κυκλοδεξτρίνη να αυξάνει σταθερά. Σε μια περίπτωση όπου το C60 συνοδευόταν με μια β-κυκλο-δεξτρίνη με ένα κοινό ζεύγος ηλεκτρονίων μέσω μιας γέφυρας ατόμου αζώτου, το μέσο μέγεθος του σωματιδίου αυξήθηκε από 0,55 στα 3,255 μιη, καθώς η συγκέντρωση του διαλύματος ελαττώθηκε από 0,216 στο 0,01 mM.

Στο επόμενο στάδιο, οι δύο χημικοί προσπάθησαν να καθορίσουν εάν το φαινόμενο αυτό, το οποίο αντιβαίνει στην κοινή λογική, ήταν εξειδικευμένο στα υδατοδιαλυτά φουλερένια ή ήταν πιο γενικό. Παρατήρησαν την επίδραση της αραίωσης στο μέγεθος του μορίου μερικών άλλων υδατο-διαλυτών μιγμάτων, συμπεριλαμβανομένων της ίδιας της κυκλοδεξτρίνης, του μονοφωσφορικού άλατος νατρίου-γκουανοσίνης, DNA ακόμα και NaCI.

Σαφέστατα, όλες αυτές οι ενώσεις συμπεριφέρθηκαν με τον ίδιο τρόπο: σχημάτιζαν τα συσσωματώματα που αυξάνονταν σε μέγεθος με την αραίωση.

Οι δύο χημικοί παρατήρησαν ότι αυτή η επίδραση δουλεύει μόνο στους πολικούς διαλύτες και για αυτό η ιστορία των διαλυμάτων είναι σημαντική. Όσο πιο αραιωμένο είναι το διάλυμα στην αρχή, τόσο πιο μεγάλα είναι τα συσσωματώματα μετά από κάθε αραίωση. Παραδόξως, αυτό συμφωνεί με την ομοιοπαθητική άποψη για τον τρόπο που τα φάρμακα γίνονται πιο δραστικά καθώς αυξάνει η αραίωση στους πολικούς διαλυτές σαν το νερό.

Και μερικοί βιοχημικοί σκέφτονται ότι καθώς το μέγεθος των συσσωματωμάτων αυξάνει, αυτά μπορεί πιο εύκολα να αλληλεπιδρούν με τους βιολογικούς ιστούς. Αλλά πολλά ομοιοπαθητικά φάρμακα είναι τόσο αραιωμένα που ούτε ένα μόριο αρχικής ουσίας παραμένει σε αυτά. Θα μπορούσαν, λοιπόν, να επιδράσουν επίσης στους ιστούς και έτσι να δουλέψουν ως φάρμακα;

Σαφέστατα, το νερό κρύβει ακόμα πολλές εκπλήξεις. Πρέπει ίσως να γίνουν πολλά πειράματα ακόμα πριν να γίνει αποδεκτή η ιδέα ότι αυτό που φαινομενικά «δεν υπάρχει» μπορεί να φέρει αποτέλεσμα.

Η αλήθεια μάλλον βρίσκεται κάπου κοντά.

Ο Lionel Milgrom είναι διακεκριμένος χημικός και ανεξάρτητος δημοσιογράφος. Μπορεί κανείς να επικοινωνήσει μαζί του στο drillsm a.milgrom@lineone.net.

Από το περιοδικό Ομοιοπαθητική Ιατρική, τεύχος 27