Περισσότερα για την Ελληνική Εταιρεία Ομοιοπαθητικής Ιατρικής και την ιστορία της, μπορείτε να διαβάσετε σε αυτή τη σελίδα.

Η ιστορία της Ομοιοπαθητικής στην Ελλάδα.

Η ιστορία της Ομοιοπαθητικής Ιατρικής στην Ελλάδα είναι συνυφασμένη με το όνομα του Γ. Βυθούλκα, ο οποίος έφερε, εγκατέστησε, διαμόρφωσε και διέδωσε τη Θεραπευτική αυτή μέθοδο. Πριν το 1966 «ολίγιστοι ομοιοπαθητικοί ιατροί υπάρχουν εν Ελλάδι», αναφέρει στο σύγγραμμα του ο αείμνηστος καθηγητής της φαρμακολογίας Κος Ιωακείμογλου. Μεταξύ αυτών ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στον γιατρό Ιωάννη Πικραμένο, ο οποίος εξάσκησε με μεγάλη επιτυχία την Ομοιοπαθητική Επιστήμη για αρκετές δεκαετίες μέχρι το θάνατο του. Εκτός από το γιό του δεν άφησε μαθητές ή συνεχιστές του έργου του και έτσι η ομοιοπαθητική στην Ελλάδα έσβησε μαζί με τον γέρο Πικραμένο, για να αναβιώσει και να λάμπει με τον ερχομό του Γιώργου Βυθουλκα.

Ο Γ. Βυθούλκας γνώρισε την ομοιοπαθητική «τυχαία» στη Νότιο Αφρική, το 1956, όπου εργαζόταν σαν Πολιτικός υπομηχανικός. Η φιλοσοφία και τα αποτελέσματα της νέας αυτής Θεραπευτικής μεθόδου τον συνεπήραν τόσο που αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά σ' αυτήν μελετώντας και σπουδάζοντας μέρα και νύχτα. Η αναζήτηση της γνώσης και γενικότερες φιλοσοφικές του αναζητήσεις τον οδήγησαν στις Ινδίες, όπου φοίτησε σε διάφορες σχολές Ομοιοπαθητικής «ρουφώντας» κυριολεκτικά τη γνώση και διαπιστώνοντας ανεπάρκειες που υπήρχαν σ αυτές σε σχέση με το μέγεθος των δικών του απαιτήσεων. Το πάθος του, η μελέτη και η αναζήτηση της επιστημονικής εξήγησης αναρίθμητων παρατηρήσεων του και θεωρητικών τοποθετήσεων της ομοιοπαθητικής τον ανέδειξαν μοναδικό ταλέντο και κέρδισε την εμπιστοσύνη και το θαυμασμό των συμφοιτητών του και των δασκάλων του. Η φήμη του έγινε τόση που ο γνωστός φιλόσοφος Κρισναμούρτι ζήτησε να γίνει ο προσωπικός του γιατρός. Ακολουθώντας τον ο Γ. Βυθούλκας σε διάφορες περιοδείες του, βρέθηκε το 1965 στην Ελβετία όπου συναντήθηκε με την Ειρήνη Μπαχά, μια μορφή που έμελλε να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στην εδραίωση και διάδοση της Ομοιοπαθητικής Ιατρικής στη χώρα μας.

Η Ειρήνη Μπαχά, νεαρή γιατρός τότε (νευρολόγος - ψυχίατρος), βρέθηκε στην Ελβετία για να ακούσει τη διδασκαλία του Κριοναμούρτι. Τη μέρα που για πρώτη φορά άκουσε από το Γ. Βυθουλκα τι είναι η Ομοιοπαθητική ιατρική ανοίχτηκαν νέοι ορίζοντες μπροστά της. Την συνεπήρε τόσο η ιδέα που έθεσε σκοπό της ζωής της τη μελέτη και την εμβάθυνση στη νέα αυτή θεραπευτική. Με την προτροπή του Γιώργου Βυθουλκα εγγράφεται στη Faculty of Homeopathy του Λονδίνου, όπου και εφοίτησε παίρνοντας τον σχετικό τίτλο.

Το 1966 επιστρέφει ο Γ. Βυθούλκας στην Ελλάδα. Βρίσκει την Ειρήνη Μπαχά και μέσα από ατέλειωτες δυσκολίες και αντιξοότητες αρχίζουν να εξετάζουν από κοινού ασθενείς. Τα θεραπευτικά αποτελέσματα είναι τέτοια που η διάδοση της ομοιοπαθητικής Ιατρικής από στόμα σε στόμα και από θεραπευμένο σε πάσχοντα γίνονται σε καλπάζοντα ρυθμό. Μετά από δύο χρόνια περίπου σκληρής δουλειάς και μελέτης συζητείται η ανάγκη πιο οργανωμένης εμφάνισης και διάδοσης της Ομοιοπαθητικής Ιατρικής. Ήδη κυκλοφορεί το πρώτο βιβλίο του Γιώργου Βυθουλκα «Ομοιοπαθητική Ιατρική η επιστήμη του μέλλοντος» (μέχρι σήμερα έχει επανεκδοθεί πάνω από δέκα φορές και έχει μεταφραστεί σε 13 περίπου γλώσσες). Σ' αυτή τη φάση επισκέπτεται η Ειρήνη Μπαχά έναν παλιό της Πανεπιστημιακό δάσκαλο, που πιστεύει ότι έχει προοδευτικές ιδέες και ανοιχτό μυαλό και του μιλάει για την Ομοιοπαθητική.

Πρόκειται για τον υφηγητή της θεραπευτικής κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Σπύρο Γαρζώνη, που φαίνεται πως η μοίρα του επιφύλασσε, στον κολοφώνα της δόξας του, μια στροφή 180° προς νέους ορίζοντες, που μπορεί να υπολείπονται σε δόξα, αλλά είναι κατάμεστοι από εσωτερική ικανοποίηση και θεραπευτικό έργο. Ο Σπύρος Γαρζώνης, ανήσυχο πνεύμα, θέλησε να δοκιμάσει στην πράξη την αποτελεσματικότητα αυτής της επιστήμης και άρχισε να συνεργάζεται με τον Γιώργο Βυθούλκα και την Ειρήνη Μπαχά (που από πρώην μαθήτρια του έγινε τώρα δασκάλα του στον νέο αυτό κλάδο της θεραπευτικής). Τα αποτελέσματα ήταν συναρπαστικά. Ασθενείς του με χρόνια προβλήματα που ταλαιπωρουντο επί σειρά ετών, έρχονται πίσω ενθουσιασμένοι. Έτσι η Ομοιοπαθητική απέκτησε έναν ενθουσιώδη υποστηριχτή με πολλές ικανότητες. Το 1969 γίνεται στην Αθήνα το 24ο Παγκόσμιο Συνέδριο της Διεθνούς Εταιρείας Ομοιοπαθητικής Ιατρικής Ε.Μ.Η.Ι. με μεγάλη επιτυχία. Εκατοντάδες ομοιοπαθητικοί γιατροί από την Ευρώπη και την Αμερική μένουν κατάπληκτοι από τη δυναμικότητα και την πρόοδο της μικρής αυτής ομάδας. Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια προστίθεται στην ομάδα αυτή ο δόκτωρ Στέφανος Πατεράκης, ειδικευμένος τότε στην ψυχιατρική, ο Σκεύος Πικραμένος, οδοντίατρος (γιος του ομοιοπαθητικού γιατρού Ιωάννη Πικραμένου) και ο Παύλος Τζιβανίδης, φαρμακοποιός. Οι απαιτήσεις από το κοινό γίνονται ολοένα και μεγαλύτερες. Πολλοί νέοι γιατροί και φοιτητές της ιατρικής δείχνουν ζωηρό ενδιαφέρον για την ομοιοπαθητική και έτσι από το 1970 αρχίζει έντονη εκπαιδευτική δραστηριότητα. Γίνονται μασήματα ομοιοπαθητικής φαρμακολογίας, θεωρίας και ανάλυσης περιπτώσεων σε εβδομαδιαία βάση. Οι ένθερμοι υποστηρικτές της ομοιοπαθητικής αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο και το 1971 ιδρύεται το επιστημονικό σωματείο «Ελληνική Εταιρεία Ομοιοπαθητικής Ιατρικής» (Ε.Ε.Ο.Ι) (μέλος της Ε.Μ.Η.Ι.) με κύριο σκοπό την προώθηση και διάδοση της ομοιοπαθητικής επιστήμης. Μέλη της ιατρικής εταιρείας ομοιοπαθητικής ιατρικής Ε.Ε.Ο.Ι. είναι σήμερα σχεδόν όλοι οι Έλληνες ομοιοπαθητικοί γιατροί, τους οποίους ελέγχει και προστατεύει. Η Ε.Ε.Ο.Ι έχει καταρτίσει τετραετές εκπαιδευτικό πρόγραμμα που σε φροντιστηριακά ή από καθ' έδρας μαθήματα αναπτύσει την θεωρητική τοποθέτηση και πρακτική εξάσκηση της Ομοιοπαθητικής. Έχει οργανώσει δύο Παγκόσμια και οκτώ Πανελλήνια Ομοιοπαθητικά συνέδρια, καθώς και πολλές άλλες επιστημονικές εκδηλώσεις. Η Ε.Ε.Ο.Ι επίσης εκτός από τον επιστημονικό της χαρακτήρα έχει και συνδικαλιστική χροιά, καθώς είναι το μέσο επικοινωνίας μας με τον Ιατρικό Σύλλογο και τους κρατικούς φορείς.

Γύρω από τον Γ.Βυθούλκα βρίσκονται και εργάζονται τώρα αρκετοί γιατροί τους οποίους εκπαιδεύει εντατικά. Ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις για εκπαίδευση τον οδηγούν να ιδρύσει το 1974 το Κέντρο Ομοιοπαθητικής Ιατρικής (Κ.Ο.Ι.). Το Κ.Ο.Ι. πρόκειται να διαδραματίσει τον σημαντικότερο ρόλο για τη διάδοση της Ομοιοπαθητικής από πρακτικής πλευράς. Είναι ο χώρος εκπαίδευσης και εφαρμογής της ομοιοπαθητικής. Οι δραστηριότητες του και τα θεραπευτικά αποτελέσματα που επιτελούνται σ' αυτό το καθιστούν γνωστό σε Παγκόσμια κλίμακα και γίνεται ο πόλος έλξης για Έλληνες και ξένους γιατρούς που διψάνε να εκπαιδευτούν ή να μετεκπαιδευτούν στην ομοιοπαθητική. Ίσως πρώτη φορά συμβαίνει στον τόπο μας να έρχονται Ευρωπαίοι και Αμερικανοί να εκπαιδευτούν σε κλάδο των θετικών επιστημών στην Ελλάδα. Οι ξένοι αυτοί γιατροί μεταλαμπαδεύουν τη γνώση στις χώρες τους και η φήμη της Ελληνικής Ομοιοπαθητικής παίρνει τεράστιες διαστάσεις. Με την ευκαιρία του 34ου Παγκοσμίου Συνεδρίου της Ε.Μ.Η.Ι. πού γίνεται στην Αθήνα, το 1976, ο Γιώργος Βυσουλκας οργανώνει ένα μετεκπαιδευτικό σεμινάριο. Η επιτυχία του συνεδρίου όσο και του σεμιναρίου ήταν τέτοια ώστε έκτοτε κάδε χρόνο έρχονται δεκάδες και εκατοντάδες ξένοι γιατροί να παρακολουθήσουν τα ετήσια διεθνή σεμινάρια του Γιώργου Βυθούλκα που οργανώνει αρχικά στην Αθήνα και αργότερα μέχρι σήμερα στην Αλλόνησο. Η σοβαρή επιστημονική δουλειά που γίνεται στο Κέντρο συντελεί στο να αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των γιατρών που επιθυμούν να εκπαιδευτούν σ' αυτό. Έτσι το 1980 επεκτείνεται και ένα μέρος από το δυναμικό του, που λειτουργούσε μέχρι τότε στο Παγκράτι, μεταφέρεται στο Μαρούσι. Αυτή τη στιγμή το κέντρο αποτελείται από 30 περίπου γιατρούς. Η εκπαίδευση είναι πενταετής και σχεδόν όλοι οι γιατροί που ασκούν σήμερα ομοιοπαθητική ιατρική στην Ελλάδα έχουν εκπαιδευτεί στο Κ.Ο.Ι. Μερικοί από τους γιατρούς που αποφοίτησαν από το Κ.Ο.Ι. έχουν δημιουργήσει ανάλογες μονάδες, η σημαντικότερη από αυτές είναι το Κέντρο Ομοιοπαθητικής Ιατρικής Θεσσαλονίκης, που διευθύνει ο γιατρός κ. Βασίλης Φωτιάδης. Παρόμοια δραστηριότητα έχει αναπτύξει ο γιατρός κ. Τσαμασλίδης στην Βέροια, αλλά και νεώτεροι γιατροί σε άλλες πόλεις της Ελλάδας και της Κύπρου.

Το 1970 εκδίδεται στην αγγλική το επιστημονικό σύγγραμμα του Γιώργου Βυθούλκα με τον τίτλο "The science of homeopathy". Σύντομα ακολούθησε η δεύτερη έκδοση του και η μετάφρασα του σε πολλές γλώσσες. Οι απαιτήσεις των γιατρών του εξωτερικού είναι τέτοιες που το 1980 αναγκάζεται ο Γ. Βυθούλκας να εμπιστευθεί το Κ.Ο.Ι στους παλαιότερους και εμπειρότερους μαθητές του και να αρχίσει ένα μαραθώνιο σεμιναρίων, μαθημάτων, διαλέξεων και εξέτασης διδακτικών περιπτώσεων σε πολλές χώρες της Ευρώπης και την Αμερική, δημιουργώντας παρόμοιους οργανισμούς με το κέντρο των Αθηνών. Επίσης ιδρύει στην Καλιφόρνια της Αμερικής έναν διεθνή οργανισμό για την προώθηση της ομοιοπαθητικής "The international foundation of promotion of homeopathy". Η συμβολή του στην επιστημονική έρευνα γύρω από την ομοιοπαθητική είναι ασύλληπτη. Ο παραστατικός και ορθολογιστικός τρόπος διδασκαλίας του ενθουσιάζει. Πρώτος εφαρμόζει ένα νέο τρόπο διδασκαλίας. Βιντεοσκοπεί την εξέταση δύσκολων περιπτώσεων ασθενών, που παρακολουθούν συγχρόνως οι μαθητές με κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης. Στη συνέχεια βήμα προς βήμα κάνει ανάλυση και σύνθεση των στοιχείων του ιστορικού που οδηγούν στο σωστό φάρμακο. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει το follow - υρ (η επανεξέταση μετά τη θεραπεία) όπου φαίνονται τα αποτελέσματα.

Μια όμως από τις πιο σημαντικές προσφορές στην Ομοιοπαθητική είναι η δημιουργία, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Ναπιουτ στο Βέλγιο, ενός προγράμματος πληροφορικής, που βασισμένο πάνω στη σύγχρονη τεχνολογία των "expert systems" χρησιμοποιεί όχι μόνο τη γνώση αλλά και την εμπειρία της ανθρώπινης διάνοιας. Το εργαλείο αυτό έχει γίνει απαραίτητο βοήθημα σε εκατοντάδες ομοιοπαθητικούς (Guroboto) σε όλο τον κόσμο. Ο Γ. Βυθούλκας εδώ και τρία χρόνια έχει αποτραβηχτεί από τις περισσότερες εξωτερικές δραστηριότητες του, απομονωμένος στην Αλόννησο, ζει σαν απλός άνθρωπος, και ασχολείται με το πολύτιμο συγγραφικό του έργο. Κατά διαστήματα εγκαταλείπει για λίγο το καταπράσινο ερμητήριό του για να προσφέρει τις γνώσεις του με διαλέξεις ή σεμινάρια που οργανώνουν οι μαθητές του ανά τον κόσμο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το Σεμινάριο που κάνει φέτος στο Αμφιθέατρο Ν.Ι.Μ.Τ.Σ. όπου ανακεφαλαιώνει ότι έχει διδάξει σε διάφορους χώρους και σε διάφορες εποχές.

Η Ειρήνη Μπαχά μέχρι την τελευταία μέρα της ζωής της (18.11.1985) προσέφερε ακούραστα τόσο στους ασθενείς όσο και στους μαθητές της. Ο Σπύρος Γαρζώνης μετά την προεδρία της Οργανωτικής Επιτροπής του 43ου Παγκοσμίου Συνεδρίου της Διεθνούς Εταιρείας Ομοιοπαθητικής Ιατρικής, που έγινε το Μάιο του 1988, με θριαμβευτική επιτυχία, παρέδωσε τη σκυτάλη στους νεότερους. Έτσι η έρευνα της ομοιοπαθητικής ιατρικής βρίσκεται στα χέρια της νέας γενιάς, που ο χρόνος θα δείξει αν είναι πράγματι αντάξια των δασκάλων της. Όλη αυτή η αυθόρμητη και ανιδιοτελής προσφορά δημιούργησε κλίμα εμπιστοσύνης τόσο στους ασθενείς, όσο και στους περισσότερους γιατρούς, που παρ' όλες τις αρχικές τους επιφυλάξεις βλέποντας τη σοβαρότητα και την ηθική υπόσταση των λειτουργών της γίνονται ένθερμοι υποστηρικτές της και εμπιστεύονται τη θεραπεία ασθενών τους, συγγενών τους ή και των ίδιων των εαυτών τους.

Πέτρος Γαρζώνης